گاز سنتز (H2 و CO) کاربرد وسیعی در صنایع شیمیایی و پتروشیمی دارد. از گاز سنتز برای تولید محصولاتی نظیر آمونیاک، متانول و… استفاده می شود و در صنایع غذایی برای تولید هیدروژن به کار می رود. همچنین به دلیل داشتن خاصیت احیاکنندگی در صنایع فولادسازی و ذوب فلزات کاربرد دارد فرآورده های جهانی از گاز طبیعی در نتیجه کشف میادین جدید نفتی و گازی و افزایش روش های تبدیل آن افزایش می یابد. در بسیاری از مناطق جهان از جمله ایران گاز طبیعی به وفور یافت می شود و قیمت آن نیز بسیار پایین است. ترکیب درصد گاز طبیعی بسیار گوناگون است، اما عمده آن متان می باشد. سایر اجزاء تشکیل دهنده گاز طبیعی، اتان، پروپان، بوتان، پنتان و نیتروژن، دی اکسید کربن و ترکیبات گوگرددار می باشد. گاز طبیعی از مخازن زیرزمینی صرفا گازی و یا منابع همراه با نفت خام قابل استحصال است. منبع دیگر تولید این گاز تجزیه باکتریایی مواد آلی می باشد. گاز طبیعی به عنوان محصولات جانبی در پالایشگاه ها نیز تولید می گردد. در تکنولوژی های صنعتی تبدیل گاز طبیعی به هیدروکربن های مایع (GTL) مرحله نخست تولید گاز سنتز می باشد. بنابراین بهینه کردن فرایند تولید گاز سنتز از اهمیت خاصی برخوردار است. یکی از باصرفه ترین روش های تولید گاز سنتز اکسیداسیون جزئی کاتالیستی گاز طبیعی می باشد.
فصل اول
فناوری GTL
با وجود اینکه فناوری تبدیل گاز به فرآورده های نفتی (GTL) برای بسیاری از توسعه دهندگان عمده این تکنولوژی مانند شرکت های نظیر شل، ساسول، اکسان موبیل و سنترولیوم کاملاً شناخته شده است، اما هنوز تأسیسات آن در جهان در مقیاس های تجاری محدود می باشد. در سال های اخیر، به کاربرد این فناوری برای استفاده از منابع گازی توجه زیادی شده است. افزایش قیمت نفت خام و به دنبال آن افزایش قیمت های فرآورده های نفتی در جهان، پیشرفت های حاصل در تکنولوژی GTL و کاهش هزینه های تولید فرآورده های نفتی تحت فرایند GTL باعث شده است که به تدریج، استفاده از این فناوری به یکی از راه های مهم استفاده از ذخایر گازی جهان تبدیل گردد. لازم به ذکر است، فناوری تبدیل گاز طبیعی به فرآورده های مایع (Gas to Liquids)، به فرایندی اطلاق می گردد که در آن بتوان، گاز طبیعی را به فراورده های باارزشی از جمله: متانول، دی متیل اتر، نفتا و سایر فرآورده های میان تقطیر (مانند گازوئیل و نفت سفید) و حتی بنزین تبدیل نمود. این فناوری هرچند بیش از 80 سال قدمت دارد، ولی در مقیاس تجاری، هنوز در ابتدای راه توسعه خویش قرار دارد. به طور کلی فرایند تبدیل گاز طبیعی به فرآورده های مایع شامل 4 مرحله است که عبارتند از:
1- خالص سازی گاز
2- تولید گاز سنتز (مخلوط منواکسید کربن و هیدروژن)
3- فرایند فیشر – تروپش (تبدیل گاز سنتز به فرآورده های نفتی)
4- ارتقا و بالا بردن کیفیت محصول نهایی