• 

 

• • • آموزش مهارت­ های خود مدیریتی به دانش آموزان تمرینات معناداری برای سایر مهارت­ های برنامه کلاسی آن ها فراهم می­ کند.

  

 

• خود مدیریتی دارای مزایای اجتماعی مانند آموزش شهروندی است(کوپر و همکاران، ۲۰۰۷).

 

۲-۲۰ کاربردهای خود مدیریتی

 

خود مدیریتی واژه­ای است که غالباً در زندگی روزمره و همچنین در زمینه روانشناسی، اقتصاد، کسب و کار، پزشکی، ورزش مورد استفاده قرار ‌می‌گیرد. رویکرد آن در رشته­ های مختلف با هم فرق دارد ولی هدف اصلی تمامی آن ها یکسان است. برای گسترش نتایج مثبت و سالم و جایگزین کردن رفتار مطلوب به جای عادات بد، انجام کارهای سخت، یک راهبرد مؤثر است. موضوعاتی که مورد بررسی قرار ‌گرفته‌اند عبارتند از: ناخن جویدن، کشیدن مو (پرکینز و پرکینز^[۶۶]،۱۹۷۶؛ واتسون^[۶۷]، تارپ^[۶۸]، و کریسبرینگ^[۶۹]، ۱۹۷۲) عادات مطالعه نامطلوب، مدیریت زمان ضعیف (واتسون، ۲۰۰۱) ورزش ناکافی (کایو^[۷۰] و فیشر^[۷۱]، ۱۹۷۴) سیگار کشیدن (کاری^[۷۲]، ۱۹۹۳ ) افسردگی (راکی^[۷۳]، تام هاوی^[۷۴]، چوسیس^[۷۵]، ۲۰۰۰) اضطراب اجتماعی (رم^[۷۶] و مارستون^[۷۷]، ۱۹۶۸) و اختلالات هراس (کالبرینگ^[۷۸]، وستلینگ^[۷۹]، لیجانگ استراند^[۸۰]، ایکسلیوس^[۸۱]، و اندرسون^[۸۲]، ۲۰۰۱)(چی وچانگ، ۲۰۱۱).

روش های خود کنترلی برای جمعیت­های گوناگون به کار برده می­ شود شامل کودکان و نوجوانان در موقعیتهای کلاسی، برای درمان اضطراب، مراجعان سرپایی پرخوری و مصرف الکل، در خانه توسط والدین، برای کنترل رفتار کودکان مورد استفاده قرار می­گیرید(کازدین،۱۹۹۴).

 

۲-۲۱ مواردی که در آموزش خود مدیریتی به دانش آموزان باید رعایت کرد:

 

• • اطمینان حاصل کنید که هنگام انجام تکالیف خاص، دانش آموزان می­دانند معلم چه انتظارات رفتاری را از آنان دارند.

 

• • بر برنامه تغییر رفتار خود نظارت کنید و با دانش آموزان پیش بروید.

 

• • به دانش آموزان کمک کنید تا در برنامه ­های کنترل رفتار ، اهداف واقع گرایانه­ای را تعیین کنند.

 

• • در اجرای انتظارات رفتاری ثبات داشته باشید.

 

• برای اجرای برنامه کنترل رفتار و آزمون آثار آن، وقت کافی در اختیار دانش آموز قرار دهید(که این وقت از دانش آموزی به دانش آموز دیگر متفاوت خواهد بود) (بیابانگرد، ۱۳۹۰).

 

۲-۲۲ روش های خود مدیریتی

 

روش های خود مدیریتی شامل مداخلاتی است که فرد مورد نظر در آن نقش اصلی را در تغییر رفتار خود دارد. بسیاری از معلمان تلاش ‌می‌کنند تا نیازهای پیچیده دانش آموزان را رفع کنند درحالی که با مسئولیت­های زیادی روبرو هستند. ‌بنابرین‏ آن ها روش­های خود مدیریتی را ترجیح می­ دهند.

 

اما با وجود مفید بودن آموزش راهبردهای شناختی و فرا شناختی به دانش آموزان، آموزش معلم به تنهایی کافی نیست. و گذر از کنترل معلم، استفاده خود گردان روش­ها توسط خود دانش آموزان، بسیار مهم است.

 

مداخله­های مدیریت خود، یعنی کاهش تدریجی کنترل معلم و افزایش فعالیت خود دانش آموزان، می ­تواند بین آموزش معلم و یادگیری مستقل با مدیریت خود دانش آموز رابطه بر قرار کند. یکی از راهبردهای مدیریت خود که به صورت موفقیت آمیزی با دانش آموزان مختلف در موقعیتهای آموزشی مورد استفاده قرار گرفته، خود-نظارتی است که مشاهده نظامند و ثبت شخصی رفتار خود است(غباری بناب و راقبیان، ۱۳۸۷)

 

۲-۲۲-۱ تعیین رفتار هدف

 

تعیین رفتار هدف به طور کلی اشاره به یک فرایندی دارد که در آن دانش آموز خود رفتار هدف را انتخاب می­ کند و تلاش ساختار یافته خود را به خدمت ‌می‌گیرد تا به هدف مورد نظر برسد(والکی موس و همکاران، ۲۰۱۰).

 

هدف یک برنامه تغییر رفتار، افزایش یا کاهش سطح رفتار هدف است. ابتدا شما باید رفتار هدف که می­خواهید تغییر دهید را به صورتی که بتوانید آن را با دقت مشاهده و ثبت کنید تعریف می­کنید. همچنین شناسایی و تعریف رفتارهای مقابل رفتار هدف قرار دارند مهم است(میلتون برگر، ۲۰۱۲).

 

۲-۲۲-۲ خود نظارتی

 

خود نظارتی یک راهبرد ساده برای پیشرفت تحصیلی و رفتارهای مشکل­ساز است. این راهبرد بیشتر از سایر راهبردهای خود مدیریتی در پژوهش­ها و درمان به کار رفته است. خود نظارتی همچنین خود ثبتی و خود مشاهده­گری هم نامیده می­ شود. روشی است که فرد به موجب آن به صورت منظم رخداد و عدم رخداد رفتار هدف را ثبت می­ کند(کوپر^[۸۳] و همکاران، ۲۰۰۷).

 

خود نظارتی شامل یک فرایند چند مرحله­ ای است که شامل مشاهده و ثبت رفتار است. در مرحله اول دانش آموز رفتار هدف را تشخیص می­دهد و در مرحله دوم رفتار هدف را ثبت می­ کند (کونارد، ۲۰۰۹). با بهره گرفتن از جدول یا دستگاه ضبط شما بعد از هر وقوع رفتار هدف، آن را ثبت می­کنید برای یک دوره زمانی مشخص آن را ادامه می­دهید. دانش آموزان مبتلا به ناتوانی یادگیری و سایر معلولیت­ها اغلب در سازمان دهی مشکل دارند و از انگیزه پایینی برخوردارند خود نظارتی روش مناسبی برای این کودکان است(میلتون برگر، ۲۰۱۲).

 

خودنظارتی فرایندی است که در نتیجه­ آن دانش آموز از رفتار نامنظم و نقص عملکرد خود آگاه شده و در جهت اصلاح آن اقدام می­ کند. طی این فرایند به کودک آموزش داده می­ شود که وقوع رفتار خود را ثبت و کنترل کند(ادینگروه^[۸۴]، ۲۰۰۹).

 

با توجه به تعریف فوق دو مؤلفه‌ عمده خود نظارتی عبارتند از:

 

۱-مشاهده: شامل پاسخ ‌به این سوال است که آیا رفتار هدف اتفاق افتاده است.

 

۲- ثبت: شامل این است که دانش آموزان وقوع یا عدم وقوع رفتار هدف را پس از مشاهده آن ثبت کند(ولف و همکاران، ۲۰۰۲).

 

مواردی که در خود نظارتی باید رعایت کرد

 

۱-ابزار و وسایل لازم برای خود نظارتی را فراهم کنید(مداد، جدول ثبت داده ­ها، کرونومتر).

 

۲- از وسایل متنوع برای یادآوری خود نظارتی استفاده کنید(مثل بستن نخ به دور انگشت).

 

۳- مشخص کردن بُعدی از رفتار که باید مورد نظارت قرار گیرد( لازم است مهم­ترین بُعد رفتار هدف، مشخص شود)(کوپر و همکاران، ۲۰۰۷).

 

۲-۲۲-۳ کاربردهای خود نظارتی در موقعیتهای کلاسی

 

رفتارهای تحصیلی و غیر تحصیلی فراوانی به وسیله دانش آموزان در موقعیت­های کلاسی نظارت می­ شود. با این حال دو نوع از رویکردهای خود نظارتی موجود است که در ادبیات مربوط به کاربرد آن در کلاسها اهمیت بیشتری دارد. این رویکردها عبارتند از:

 

۲-۲۲-۳-۱ خود نظارتی توجه

 

شامل اندازه ­گیری و ثبت رفتارهایی است که نشان دهنده توجه و تمرکز دانش آموز هنگام انجام تکلیف است. توجه کردن به تکلیف یکی از اهداف عمده آموزش برنامه خود نظارتی در کلاس است. به طوری که مشکل در توجه کردن، با عملکرد تحصیلی پایین دانش آموز همراه است. این رویکرد اثر بخشی خود را در افزایش رفتارهای توجهی دانش آموزان واجد ناتوانی یادگیری، اختلالات رفتاری، نقص توجه و نواقص شناختی در مطالعات فراوانی نشان داده است(روک و تد^[۸۵]، ۲۰۰۷؛ شاپیرو و کراتوچوویل، ۲۰۰۳؛ مونتاگو، ۲۰۰۷؛ به نقل از گل پرور، ۱۳۸۹).

 

۲-۲۲-۳-۲ خود نظارتی بر عملکرد تحصیلی

 

ریف و سینگر^[۱۴۵](۲۰۰۶) به منظور تأکید بر الگوی چند بعدی بهزیستی روانشناختی اذعان می‌کنند که حتی اگر برخی از زیر مجموعه های بهزیستی روانشناختی با یکدیگر همپوشی بالایی نشان دهند،متخصصانی ‌در تلاش اند با بهره گرفتن از یک نظریه بهزیستی به بهبود زندگی افراد کمک کنند،در می‌یابند که تفسیر هریک از ابعاد شش گانه در ارتباط با مسائلی که بیمار از خود نشان می‌دهد به صورت برابر و یکسان غیر مؤثر است،به عبارت دیگر،تفاوت در چالش های فراسوی هر بیمار می‌تواند با تفاوت در هریک از ابعاد بهزیستی روانشناختی رابطه نشان دهد. ‌بنابرین‏ با توجه به معنای مفهومی و مراجع تجربی برای هر بعد، درمانگر می‌تواند درمان را با توجه به آسیب های منحصربه فرد و نقاط قوت هر بیمار تنظیم کند(نقل از قربان زاده، ۱۳۸۹).

 

۲-۱-۸-۱ آثارونتایج مطلوب بهزیستی ذهنی ورضایت از زندگی

 

روی آوردن به روان شناسی نوین و خلق مفاهیم مثبت، عاطفه خوشایندوروان شناسی مثبت، اهمیّت وتاثیر این موضوع را بر افزایش سطح بهزییستی افراد جامعه می رساند وپژوهش های بسیاری تاکنون توانسته اند پیامد های مطلوب بهزیستی ذهنی ‌و تاثیرات آن را برای متغیر های گوناگون نشان دهند. داشتن بهزیستی ذهنی روحیه ای شاد ورضایت ازشرایط زندگی می‌تواند موجب خلق اعمال وبینش های نو شوند (پیوسته گر و همکاران، ۱۳۸۹).

 

افراد با احساس بهزیستی ذهنی بالا،هیجان های مثبت بیشتری را تجربه می‌کنند ،از گذشته وآینده خودشان،دیگران،رویدادها وحوادث پیرامونشان ارزیابی مثبتی دارند وآنها را خوشایند توصیف می‌کنند. در حالی که افراد با بهزیستی پایین موارد مذکور را نامطلوب ارزیابی کرده ‌و هیجان های منفی مانند اضطراب و افسردگی بیشتری را تجربه می‌کنند(گلستانی بخت،۱۳۸۷).

 

افراد دارای بهزیستی ذهنی بالا احساس مهار وکنترل بالاتری دارند و میزان پیشرفت تحصیلی ورضایت از زندگی بیشتری را تجربه می‌کنند (بوردین ووانسا^[۱۴۶]،۲۰۱۰)، نظام ایمنی سالم تر وخلاقیت بالاتری دارند(به نقل از دینر وسلیگمن،۲۰۰۳).

 

سانجوان (۲۰۱۱)نیز در پژوهش خود ‌به این نتیجه دست یافت که بهزیستی ذهنی و رضایت از زندگی وسایر شاخص های سازگاری مثبت،می‌تواند پیش‌بینی کنند ه قوی برای میزان ناسازگاری های هیجانی (افسردگی واضطراب)در مردان دارای بیماری قلبی باشد.

 

بهزیستی بالاتر علاوه براینکه افراد را به کارکردهای بهتر در سلامتی رهنمود می‌سازد با قوی تر کردن پاسخ سیستم ایمنی و تحمل درد به افراد در واکنش پذیری روان شناختی در هنگام بیماری‌ها کمک می‌کند(لیمبومیرسکی، ۲۰۰۷). همچنین بهزیستی روی پیامد های کوتاه مدت و بلند مدت سلامت وکنترل بیماری‌ها وسندرم ها تاثیر دارد(سلیگمن، ۲۰۰۳).

 

امروزه پژوهشگران معتقدند که ایجاد بهزیستی ذهنی ورضایت از زندگی، انسان ها را به سمت موفقیّت بیشتر در زندگی، سلامت بهتر،ارتباط اجتماعی حمایت گرایانه سالم تر و در نهایت سلامت روانی وجسمی بالاتر رهنمون سازد(دینر۲۰۰۲؛فینچام^[۱۴۷] ۲۰۰۶).

 

لیمبومیرسکی^[۱۴۸] (۲۰۰۷)مشخص ‌کرده‌است که همبستگی قوی بین بهزیستی ذهنی با طول عمر بیشتر وسلامت جسمی بیشتر وسبک زندگی سالم تر وجود دارد.

 

هیجان های مثبت مانند لذت یا خشنودی بیانگر این هستند که اتفاق خوبی رخ خواهد داد. این هیجا ن ها توجه ماراوسعت می بخشد، از محیط فیزیکی واجتماعی گسترده تری آگاه می‌سازند.گسترش یافته ها را برای پذیرش اندیشه ها واقدامات تازه آماده می‌کنند، بیش از مواقع عادی خلاقیت را رشد می‌دهند، هیجان های مثبت، باروری وتفکر خلاق توام با شکیبایی را آسان می‌کنند(به نقل از حسنی،۱۳۸۳).

 

فورگاس وآیزن معتقدنددرحالت شادی، مردم با هم همکاری می‌کنند (برای مثال آن ها به شکلی مذاکره می‌کنند که بیشترین نتیجه برای طرفین حاصل شود(فورگاس وآیزن^[۱۴۹]،۲۰۰۴).

 

همچنین جامعه پذیری^[۱۵۰]، احساس صمیمیت با خود، فعّالیت هدفمند،نوع دوستی، خلاقیت، عملکرد بهتر و قابلیت مصونیت از امراض را می توان به صورت خلاصه حاصل تجربه عواطف مثبت دانست(سازگاری،۱۳۸۹).

 

غضنفری (۱۳۸۵)نیز دلایل زیر را در اهمییت پرداختن موضوع بهزیستی ذهنی مطرح می‌کند :

 

۱-افراد راضی وخشنود به طور عمده، هیجانات مثبت بیشتری را تجربه می‌کنند و از حوادث ‌و وقایع پیرامون خود ارزیابی مثبت دارند، در حالی که افراد ناراضی موقعیت زندگی شان را نامطلوب ارزیابی کرده وهیجانات منفی بیشتری را تجربه می‌کنند.

 

۲-افراد راضی به طور میانگین از سیستم ایمنی قوی تری و طول عمر بیشتری دارند.

 

۳-موقعیت شغلی افراد راضی بالا است ‌و درآمد بیشتری را دارند، در محیط کار ‌و مدرسه دوستان و همکاران خوبی دارند و میل به کمک ‌و همکاری بالاتری دارند و همچنین مسولیت پذیرند.

 

۴-با مشکلات وموقعیت های پیچیده بهتر مقابله می‌کنند .

 

۵-نگرش مطلوب و رضایت آمیزی به خود دارندو در روابط اجتماعی وبین فردی عملکرد خوبی دارند(دینر، ۲۰۰۱ ؛ به نقل از غضنفری،۱۳۸۵).

 

افراد دارای سطح بهزیستی بالا، برای حل مسائل زندگی پافشاری می‌کنند و در برابر بازخوردهای نامطلوبی که از محیط اطرافشان دریافت می‌کنند، استقامت بیشتری دارند(رایت و والتون^[۱۵۱]،۲۰۱۰).

 

۲-۱-۹ عناصر و مؤلفه های بهزیستی ذهنی متغیرها

 

بر اساس پژوهش های اولیه واتسون و همکاران (۱۹۹۸)ساختار عاطفی بهزیستی، دوحوزه عاطفه مثبت ‌و عاطفه منفی دارد که مستقل از هم هستند.عاطفه مثبت به میزان احساس فرد از سرخوشی، فعال بودن وهشیاری اشاره دارد ودارای ابعاد فرعی خوش رویی، مانند بشاش وسرزنده بودن، اتکابه نفس(مطمئن،قوی وجسور)گوش به زنگی(مانند هشیار، متمرکزومصمم)است.(گرنرت^[۱۵۲]، ۲۰۰۸؛به نقل ازخوشخرام،۱۳۹۰).

 

راضی‌ترند. تحقیقات بر این امر دلالت دارند که همسران در نگرش‌ها، ارزش‌ها، علایق و اسنادهای دیگر مشابه هم هستند. نتایج تحقیقات ترمن در دهه ۱۹۳۰ این بود که افراد تمایل دارند با شخصی ازدواج کنند که مشابه آن ها باشد. یافته دوم و قطعی‌تر این بود که شباهت / عدم شباهت و یا خوشبخت بودن در ازدواج ارتباط دارد (بلومنتال، ترجمه سلطانی، ۱۳۸۴).

 

۲ـ جذابیت جسمانی: مشخص شده است که افراد جذاب صرفاً بر اساس جذابیتشان به عنوان افرادی که ویژگی‌های قابل قبول دارند شناخته می‌شوند، حتی اگر آن ویژگی‌ها با جذابیت ربطی نداشته باشد. هر چند نمی‌توان مسائل ظاهری، زیبایی‌ها و جذابیت‌های جسمانی را خصوصاًً در سنین جوانی نادیده گرفت.

 

۳ـ تحصیلات: در بیشتر مواقع دیدگاه و بینش فرد تحصیل کرده نسبت به محیط خانوادگی مسائل و مشکلات واقع‌بینانه‌تر و منطقی‌تر می‌باشند. اختلاف سطح تحصیلی بین زن و شوهر، درک متقابل بین آن ها را کم می‌کند و این زمینه مناسبی برای اختلاف و درگیری‌های زندگی زناشویی است. ‌بنابرین‏ می‌توان نتیجه گرفت که هر چه اختلاف سطح تحصیلات کمتر باشد، احتمال بروز اختلاف نیز کمتر می‌شود.

 

۴ـ عوامل اقتصادی و درآمد: از دیدگاه گروهی بالا بودن سطح درآمد و داشتن امکانات رفاهی از ضرورت‌های نخستین ازدواج است در حالی که تأمین چنین امکاناتی تقریباً در حال حاضر برای اکثریت غیر ممکن است. درمورد مسائل اقتصادی، همچون سایر عوامل هر چه تفاوت و فاصله خانواده زن و شوهر کمتر باشد، می‌توان بیشتر امیدوار بود که در زندگی آینده تنش و اصطکاک کمتری به وجود آید.

 

۵ـ عامل سن: ازدواج با فاصله سنی بسیار زیاد اصولاً مناسب نیست، چرا که در این حالت تمام نیازها، خواستها، علایق و محدودیت‌های زن و شوهر دارای تفاوت‌های چشمگیری است. و همین تفاوت‌ها می‌توانند منشاء اختلاف و کشمکش‌های جدی و اصولی باشند.

 

تحقیقات نشان داده‌اند که ازدواج‌هایی که در آن همسران کمتر از ۲۰ سال دارند، نسبت به ازدواج‌های سایر همسران به احتمال زیاد به شکست منتهی می‌شود (بلومنتال، ترجمه سلطانی، ۱۳۸۴).

 

نزدیکی محل سکونت و شباهت پاره‌ای ویژگی‌های تن مانند رنگ پوست و اندازه قد، آنچنان کافی نیستند که دو فرد را پیوند زناشویی وا دارد گو اینکه در این میان متغیرهای دیگری نیز وجود دارد اما نزدیکی سن یکی از بنیادی‌ترین آن ها است. آلن ژیرا می‌نویسد: آگاهی‌های جمعیت ‌شناسانه درباره سن همسران به هنگام زندگی زناشویی آموزنده است و

 

فصل دوم: پیشینه پژوهش

 

می‌دانیم که بیشتر اوقات افرادی با هم پیوند زناشویی می‌بندند که از لحاظ سنی به هم نزدیک باشند. از این رو همسانی سنی را باید به عنوان یک ضریب مهم همسان همسری که در جوامع باختری از اهمیت بالاتری برخوردار است در نظر بگیریم.

 

۶ـ همجواری جغرافیایی و عوامل فرهنگی: عامل جغرافیا با تلفیق و پیوند عوامل دیگر بر ازدواج تأثیر می‌گذارد. یکی از دانشمندان با پذیرش نظریه همجواری می‌گوید: ازدواج در میان افرادی که از نظر مکان به یکدیگر نزدیک می‌باشند، بیشتر انجام می‌گیرد. زیرا کسانی که به هم نزدیک هستند صفات و عادات همگون بیشتری دارند. ازدواج‌هایی که ریشه فرهنگی همگونی ندارد، کم‌دوام‌تر و آسیب‌پذیرتر است و هر چه زوجین از نظر فرهنگی و اجتماعی به هم نزدیک‌تر باشند، سازگاری آن ها پس از ازدواج آسانتر و بیشتر خواهد شد.

 

۷ـ اعتقادات و باورها: شاید بتوان گفت یکی از مهمترین عوامل در انتخاب همسر مسأله اعتقادات و باورهای زوجین می‌باشد. طبیعی است هر چه زن و شوهر در باورها، ارزش‌ها و ضد ارزش‌ها نزدیکی و مشابهت بیشتری با یکدیگر داشته باشند کمتر دچار بحران و درگیری در زندگی مشترک خواهند شد.

 

۸ـ اشتغال: اشتغال از جمله عواملی است که بر جریان حیات خانواده تأثیر می‌گذارد و روابط زن و شوهر و فرزندان را دگرگون می‌سازد(عطاری و همکاران، ۱۳۸۸).

 

درمورد تأثیر اشتغال بر سازگاری زناشویی هنوز یک یافته مشخصی به دست نیامده است علی‌رغم این عقیده که درگیری‌های شغلی افراطی یا تجارب منفی وابسته به کار تأثیر زیان‌آوری بر ارتباطات زناشویی دارد، هیچ داده تجربی قاطعی از این فرض حمایت نمی‌کند. وضعیت ارتباط بین تجربه شغلی و رضایت از زندگی زناشویی مبهم باقی مانده است.

 

برگ و ویر (۱۹۷۶) دریافتند که شوهران زنان شاغل در زندگی خود نسبت به شوهران زنان غیر شاغل رضایت کمتری دارند. بر اساس نظر یوجیو (۱۹۸۲) در محیطی که از زن انتظار می‌رود که شاغل باشد و این مسأله پسندیده است، اشتغال زن می‌تواند تأثیر مثبتی بر خوشبختی و سازگاری رضایتمندی از زندگی داشته باشد. چند محقق پیشنهاد کرده‌اند که سطح تعهد و درجات درگیری در نقش‌های حرفه‌ای ممکن است برای فهم تأثیر اشتغال بر روابط زندگی زناشویی عامل قطعی و مشخصی باشد. سطح تعهد شغلی زن‌ها (نه شوهرها) تأثیر منفی بر سازگاری از زندگی زن و مرد ایجاد می‌کند. این یافته با تحقیق بوت (۱۹۸۴) مبنی بر اینکه درگیری شغلی زیاد زن‌ها (یعنی تعداد ساعات کار هفتگی) به طور منفی بر سازگار زناشویی تأثیر می‌گذارد، هماهنگ است (بلومنتال، ترجمه سلطانی، ۱۳۸۴).

 

۹ـ ویژگی‌های فرزندان: تولد کودک نشانه یک تغییر بنیادی در سازمان خانواده است. وقتی کودکی متولد می‌شود باید نقش‌های تازه‌ای ظاهر شود، باید عملکرد واحد زن و شوهری،

 

فصل دوم: پیشینه پژوهش

 

برای ‌پاسخ‌گویی‌ به وظایف پدری و مادری تغییر کند.‌در مورد تأثیر سن فرزندان بر سازگاری زناشویی، ابوت و برادی (۱۹۸۵) دریافتند که سطوح پایین و خوشبختی زندگی زناشویی در میان زنان قفقازی با داشتن فرزند زیر شش سال ارتباط دارد.

 

میلر (۱۹۷۶) دریافت که ارتباط بین تعداد فرزندان و رضایت از زندگی زناشویی رابطه عکس وجود دارد و مطالعات دیگر نتیجه گرفتند که افزایش اندازه خانواده ممکن است مدت زمان یا فرصت‌هایی را که همسران با هم دارند کاهش بدهد و این ممکن است بر سازگاری زناشویی تأثیر بگذارد. در زمینه تأثیر جنس فرزندان بر سازگاری زناشویی همسران، تحقیقات گزارش داده‌اند که مادران پسربچه‌های پیش‌دبستانی بیش از مادران دختربچه‌های پیش‌دبستانی فشار روانی تجربه می‌کنند. این موضوع به میزان فعالیت و شلوغی پسربچه‌ها نسبت داده شده است.

 

به علاوه، پسرها مقاومت بیشتری برای آموزش یادگیری از والدین دارند و به احتمال زیاد پسر بچه ها نسبت به دختر بچه ها تقاضای متقابل بیشتری دارند و چنین به نظر می‌رسد، که تربیت پسر بجه‌ها نسبت به دختر بچه ها فشار روانی بیشتری را بر مادر وارد می‌کند. ‌بنابرین‏، اگر این درست باشد که افزایش فشار روانی والدین ارتباطات زناشویی را مختل می‌کند، پس زنانی که پسر بچه های کوچکی دارند به احتمال زیاد باید سطوح نسبتاً بالاتری از عدم رضایت از زندگی زناشویی تجربه کنند (بلومنتال، ترجمه سلطانی، ۱۳۸۴).

 

۱۰- اعتماد و صداقت: زن و شوهر برای وصول اعتماد و اطمینان کامل نسبت به یکدیگر، در درجه اول هر دو موظف هستند از انجام هر نوع رفتاری که موجب سوءتفاهم می‌گردد، شدیداًً اجتناب کنند و همچنین از ابزار کلمه یا جمله‌ای که در طرف مقابل شک و تردید ایجاد می‌کند، پرهیز کنند.

 

همچنین در تعیین پایایی پرسشنامه ­ها از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد، پایایی محاسبه شده از طریق نرم‌افزار spss، با روش آلفای کرونباخ جهت خودکارآمدی۸۱/۰ و شخصیت۷۲/۰ می‌باشد.

 

 

 

 

 

 

 

 

آلفای کرونباختعداد آیتمها.۸۱ ۱۷

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شاخص تعداد آیتم­ها آلفای کرونباخ N ۱۲ ۷۳۴/۰ E ۱۲ ۷۳۵/۰ O ۱۲ ۷۳۵/۰ A ۱۲ ۷۷۰/۰ C ۱۲ ۷۳۰/۰ کل آزمون ۶۰ ۷۲۸/۰

روایی و پایایی پرسشنامه در پژوهش براتی بختیاری به میزان ۷۹% و همچنین در پژوهش ملک­شاهی و همکاران ۷۳% اثبات شده است. لذا این مقیاس از نظر آماری قابل توجیح ‌می‌باشد.

 

در این پژوهش، برای تعیین روایی محتوایی پرسشنامه ­ها از قضاوت خبرگان استفاده شد و همچنین برای تعیین روایی صوری دو پرسشنامه به طور آزمایشی بین ۲۵ نفر اجرا شد و اصلاحات اعمال شد.

 

۳-۲ آزمون شخصیت NEO PI-R

 

آزمون شخصیتی نئو ( فرم تجدید­نظر­شده) یکی از آزمون­های جامعی است که پنج جنبه یا محدوده اصلی شخصیت ویژگی­های مرتبط با این جنبه­ ها را می­سنجد. این پنج جنبه یا محدوده اصلی که در شاخص­ های آزمون مورد بررسی قرار می­ گیرند امکان بررسی جامعی از شخصیت افراد بالغ را فراهم می­سازد.

 

دو فرم آزمون NEO PI-R توسط مولفین اولیه آن تهیه شده و در زبان انگلیسی در دسترس ‌می‌باشد. فرم S آزمون که برای ارزیابی شخصیت توسط گزارش خود فرد تهیه شده و فرم R آزمون که در آن ارزیابی شخصیت فرد توسط فرد دیگر صورت ‌می‌گیرد. هر دو فرم دارای ۶۰ عبارت می­باشند که پاسخ به آن ها برروی یک مقیاس ۵ نقطه­ای صورت ‌می‌گیرد هر دو این فرم به طور جداگانه برای زن و مرد و برای تمامی سنین بعد از بلوغ کارایی دارد. فرم R آزمون بخصوص در مواردی که نیاز به مقایسه نتایج آزمون فرم S فرد و کامل تر کردن نتایج آن ضروری است کاربردهای مؤثری دارد.

 

در واقع آزمون NEO PI-R فرم تکمیل شده آزمون شخصیتی NEO ‌می‌باشد. آزمون NEO در سال ۱۹۸۵ توسط کاستا و مک­کری ارائه شد. در این آزمون اولیه، سه مقیاس اصلی که به نحو وسیعی ‌در مورد آن ها تحقیق شده بود یعنی عصبیت یا (نروتیزم با علامت مخفف N) ، برونگرایی (با علامت مخفف E) و باز بودن (با علامت مخفف O) مورد نظر قرار گرفته بودند. در این آزمون فقط به طور مختصر و در مقیاس­های کلی شاخص­ های توافق (با علامت مخفف A) و وجدانی­بودن (با علامت مخفف C) مورد ارزیابی قرار می­گرفتند. در سال ۱۹۸۰ چندین پیشنهاد مؤثر توسط استفاده کنندگان از آزمون برای بسط و توسعه آزمون ارائه گردید.

 

آزمون NEO PI-R بعدها به همین دلایل تکمیل شد و شاخص­ های توافق (A) و وجدانی بودن © نیز با مقیاس­های مرتبط با آن ها در آزمون اولیه گنجانده شد. در آزمونNEO PI-R 10 عبارت مرتبط با شاخص­ های N ، E و O نیز تغییر کلی نمودند تا نشان دهنده دقیق­تر مقیاس­های مرتبط با این شاخص ­ها باشند .

 

مولفین اولیه آزمون بر این اعتقادند که ابزارهای اندازه ­گیری این گونه بایستی بر اساس تحقیقات جاری تحول یابند ، اما تأکید ‌می‌کنند که در هر حال بایستی ابزار یک ابزار ثابت استاندارد برای ضبط و توسعه یک آرشیو طولانی مدت هم وجود داشته باشد. ‌در مورد آزمون NEO PI-R که اکنون دارای شاخص­ های A ، C ‌می‌باشد تاکنون به اندازه کافی مورد پژوهش و ارزیابی بالینی قرار گرفته و می ­تواند در طی سال‌های آینده به عنوان یک ابزار مفید با اطمینان به کار گرفته شود.

 

ترجمه انطباق فارسی این آزمون در سال ۱۳۷۶ آغاز شد و پس از بررسی مقدماتی و اجرای آن بر روی گروه محدودی از بیماران مراجعه کننده به کلینیک روانشناسی و افراد بدون ناراحتی و مشکل (در حیطه اعصاب و روان) فرم نهایی تهیه شد و بروی یک نمونه یا انتخاب تصادفی در شهر شیراز هنجار یابی گردید و نتایج این هنجاریابی در سال ۱۳۷۸ منتشر شد (حق شناس ۱۳۷۸).

 

آزمون NEO PI-R در برگیرنده یک الگوی فرضی است که از نتیجه تقطیر دهه­های متمادی تحقیقات با روش تحلیل عوامل (Factor analysis) بروی ساختار شخصیت به دست آمده است. شاخص­ های این آزمون خود از گسترش و پالایش ترکیبی از منطق و روش­های تحلیل عامل به دست آمده و این شاخص ­ها به مدت تقریبی ۱۵ سال مورد پژوهش وسیع هم بروی نمونه ­های بالینی (مراجعین به کلینیک­های اعصاب و روان) و هم نمونه ­هایی از افراد بالغ بهنجار قرار ‌گرفته‌اند .

 

آزمون NEO PI-R وسیله­ای برای ارزیابی ویژگی­های شخصیتی بهنجار ‌می‌باشد که توانسته است کاربردهای خوب و مناسبی را در موقعیت­های کلینیکی یا بالینی و تحقیقی از خود نشان دهد. این راهنما اطلاعاتی را در زمینه نحوه اجراء و سیستم نمره­گزاری ، تفسیر شاخص­ های آزمون و توصیه ­هایی برای مواد کاربردی آزمون ارائه می­ نماید.

 

مواد آزمون NEO PI-R شامل راهنمای حرفه­ای فرم­های پاسخ­نامه S و یا R ، پاسخ­نامه ، فرم­های پروفایلها و فرم خلاصه نتیجه ‌می‌باشد که آخری خلاصه­ای ‌در مورد اطلاعاتی از آزمودنی در ۵ مقیاس اصلی است. علاوه بر مواد چاپی مورد اشاره در آزمون فوق، NEO PI-R به صورت کامپیوتری نیز می ­تواند اجرا، نمره­گزاری و تفسیر گردد.

 

دو نوع پرسش­نامه برای آزمون NEO PI-R وجود دارد. پرسش­نامه فرم­های S و R پرسش­نامه فرم S برای خود­سنجی تنظیم شده و پرسش­نامه فرم R برای سنجش فرد توسط دیگری طراحی شده است. برای تکمیل هر دو فرم آزمودنی بایستی حداقل معادل ۹ کلاس تحصیلات رسمی سواد داشته باشد.

 

هر فرم دارای ۶۰ جمله است و در صفحه اول دستورالعمل اجراء و نحوه ثبت پاسخ­ها در در پاسخ­نامه توضیح داده شده است. در فرم R که در واقع آزمون موازی فرم S ‌می‌باشد جملات با ضمایر سوم شخص نوشته ‌شده‌اند تا پاسخ دهنده فرد معین و مشخصی را ارزیابی نماید در فرم به زبان انگلیسی آزمون دو نوع از فرم R یکی برای مردان و یکی برای زنان برای متناسب با ضمایر مفرد سوم شخص مذکر (He) و مونث(She) تنظیم شده است که خوش­بختانه در زبان فارسی نیاز به داشتن دو فرم براین مبنی وجود ندارد.

 

پاسخ­نامه آزمون دارای قسمتی است که آزمودنی مشخصـات خود را در آنجا ثبـت می­ کند. همچنین در قسمت پایین پاسخ­نامه ۳ سوال مربوط به اعتبار آزمون قرار دارند که آزمودنی پس از خاتمه آزمون آن ها را جواب می­دهد. در برگه اول پرسش­نامه نحوه قرار دادن پاسخ­ها بروی پاسخ­نامه برای آزمودنی توضیح داده شده است. در واقع آزمودنی در واکنش به هر جمله از ۶۰ عبارت آزمون یکی از گزینه­ های کاملاً مخالفم، مخالفم، نظری ندارم، کاملاً موافقم، موافقم را انتخاب نموده و در مقابل شماره همان عبارت در پاسخ­نامه دور پاسخ مورد نظر را دایره می­کشد. بدین ترتیب پاسخ­نامه تکمیل می­گردد.

 

۳-۲-۱ حیطه­ها و جنبه­ های پرسشنامه شخصیت NEO

 

در سال ۱۹۸۵ توسط کاستا و مک کری ارائه شد و در سال ۱۹۸۹ بسط و توسعه داده شد و در ایران در سال ۱۳۷۸ توسط دکتر حسن حق شناس در شیراز کار هنجاریابی آن انجام شد.

 

این آزمون ۵ عامل(حیطه) شخصیتی را می­سنجد که هر کدام ۶ خرده آزمون(جنبه) دارند.

 

1. 1. – ژان پردال، پیشین، ص ۷۶-۷۷٫ ↑

 

1. 1. – حاجی تبار فیروزجائی، حسن، جایگزین های کیفر حبس، چاپ اول ، انتشارات فردوس، سال ۱۳۸۶ ص ۸۶ ↑

 

1. 1. – همان ، ص ۸۷ ↑

 

1. 1. – همان ، ص ۸۸ ↑

 

1. 1. – همان، ص ۹۱ ↑

 

1. 1. – همان ، ص ۹۹ ↑

 

1. 1. – همان ، ص ۱۰۰ ↑

 

1. 1. – همان ، ص ۱۰۷ ↑

 

1. 1. – همان ، ص ۱۳۴ ↑

 

1. 1. – همان ، ص ۱۴۴ ↑

 

1. 1. – همان ، ص ۱۴۸ ↑

 

1. 1. – همان ، ص ۱۵۰ ↑

 

1. 1. – همان ، ص ۱۵۳ ↑

 

1. 1. – همان ، ص ۱۵۴ ↑

 

1. 1. – مارک آنسل، دفاع اجتماعی، ترجمه دکتر محمد آشوری و دکتر علی‌حسین نجفی ایرندآبادی، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۷۵، ص ۸۷٫ ↑

 

1. 1. – ریموندگسن، جرم‌شناسی کاربردی، ترجمه دکتر مهدی کی‌نیا، ناشر مترجم، ۱۳۷۳،ص ۳۰٫ ↑

 

1. 1. – Prevention of Crime. ↑

 

1. 1. – Montesquieu, نویسنده فرانسوی (۱۶۸۹-۱۷۵۵۰) ↑

 

1. 1. – Rousseau, نویسنده فرانسوی (۱۷۱۲-۱۷۷۸) ↑

 

1. 1. – رضا مظلومان، جرم‌شناسی، ج ۲، انتشارات دانشگاه ملی ایران، سال ۱۳۵۵، ص ۳۳۲٫ ↑

 

1. 1. – فرانسوا گیزو Guizot (1787-1874) سیاستمدار فرانسوی. ↑

 

1. 1. – تئودور ژوفری Jouffory (1787-1874) سیاستمدار فرانسوی. ↑

 

1. 1. – شارل لوکا Lucas (1803-1889) سیاستمدار و نویسنده فرانسوی. ↑

 

1. 1. – از جمله «از نخستین مجموعه قوانین کیفری فرانسه در ۱۷۹۱ تا قوانین ایتالیایی ۱۸۸۹» ↑

 

1. 1. – سزار بکاریا، پیشین، ص ۱۵۲٫ ↑

 

1. 1. – علی، صدارت، حقوق جزا و جرم‌شناسی، انتشارات کانون معرفت، ۱۳۴۰، ص ۵۷٫ ↑

 

1. 1. – ژان پرادل، پیشین، ص ۷۳٫ ↑

 

1. 1. – Brock Way، مدیر کانون اصلاح و تربیت المیرا در نیویورک. ↑

   

 

1. 1. – جاوید صلاحی، پیشین، ص ۲۶۲٫ ↑

 

1. 1. – تاج زمان دانش، پیشین، ص ۳۰٫ ↑

 

1. 1. – علی صدارت، همان، ص ۵۹٫ ↑

 

1. 1. – Cesar Lombrose (1909-1835) پزشک و جرم‌شناس ایتالیایی. ↑

 

1. 1. – Enrico Ferri (1929-1856) وکیل دادگستری و استاد حقوق جزا. ↑

 

1. 1. – Raggaele Garofalo (1852-1934) قاضی دادگستری. ↑

 

1. 1. – ژان پرادل، همان، ص ۱۰۰-۱۰۱ ↑

 

1. 1. – رضا، مظلومان، پیشین، ص ۳۹۸، ۳۹۹ و ۴۰۰٫ ↑

 

1. 1. – مارک، آنسل، پیشین، ص ۳۱٫ ↑

 

1. 1. – تاج زمان دانش، پیشین، ص ۳۴ و برنار بولک، کیفرشناسی، ترجمه دکتر علی حسین نجفی ابرندآبادی، انتشارات مجد چاپ دوم ۱۳۷۷، ص ۴۳٫ ↑

 

1. 1. – پرویز صانعی، پیشین، ج ۱، ص ۷۳٫ ↑

 

1. 1. – عبدالحسین، علی‌آبادی، پیشین، ص ۳۷ و ۳۸٫ ↑

 

1. 1. – جاوید، اصلاحی پیشین، ص ۶۰٫ ↑

 

1. 1. – ژان، پراندل، پیشین ص ۷۲٫ ↑

 

1. 1. – «دفاع اجتماعی قبل از هر چیز یک جنبش است که با توجه به ریشه‌های آن قصد ندارد خود را دکترینی مقابل دکترین‌های دیگر کیفری مانند دکترین کلاسیک و نئوکلاسیک، تحققی، النقاطی و فنی و حقوقی قرار دهد. ]مارک آنسل، پیشین، ص ۴۵[. ↑

 

1. 1. – ‌در مورد اصول مکتب دفاع اجتماعی رک ژان پرادل، پیشین، ص ۱۶٫ ↑

 

1. 1. – پرویز صانعی، پیشین، ص ۷۷٫ ↑

 

1. 1. – مارک آنسل، پیشین، رک. مارک آنسل، پیشین، فصل چهارم. ↑

 

1. 1. – برناربولک، پیشین، ص ۵۱٫ ↑

 

1. 1. – مارک آنسل، پیشین، ص ۹۹٫ ↑

 

1. 1. – حسینی‌نژاد، حسینقلی، دفاع اجتماعی با نظری کوتاه درباره حقوق کیفری، مجله تحقیقات حقوقی، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، ش ۹، س ۱۳۷۰، ص ۱۷۵٫ ↑

 

1. 1. – Von, Hirsh, Doing justice 1979 p.51. ↑

 

1. 1. – ژان پرادل، پیشین، ص ۱۱۶٫ ↑

 

1. 1. – موریس کوسن morriss cosson ↑

 

1. 1. – ژان، پرادل، همان، ص ۱۱۲٫ ↑

 

1. 1. – Morris (N) The Furutre of imprisonment. ↑

 

1. 1. – ژان پرادل، پیشین، ص ۱۲۳٫ ↑

 

1. 1. – محمدعلی معتمد، پیشین، ص ۶۹٫ ↑

 

1. 1. – Decriminalisation اتهام‌زدایی عبارت است از خارج کردن عمل یا فعالیتی را از صلاحیت سیستم کیفری که تا آن زمان ضمانت اجرای کیفری داشته است. ریموندگسن، پیشین، ص ۲۰٫ ↑

 

1. 1. 1. – Abolitionsim پروفسور هلندی لوک هولسمن پیشنهاد ‌کرده‌است که به جای سیستم کیفری سیستمی قرار دهیم کمتر جنبه الزام و اجبار داشته باشد و در آنجا حقوق مدنی (با جبران) و حقوق اداری (با کنترل و ممنوعیت‌ها) برای تضمین حفظ حداقل نظم اجماع کفایت خواهد کرد و اجازه خواهد داد از معایب سیستم کیفری کاملاً منفی اجتناب ورزید. ]همان، ص ۲۱[. ↑

   

 

1. 1. – ژان پرادل، پیشین، ص ۳۱٫ ↑

 

1. 1. – ریموندگسن، همان، ص ۱۹٫ ↑

 

1. 1. – مارک آنسل، پیشین، ص ۱۰۵-۱۰۶٫ ↑

 

1. 1. – پیشین، ص ۹۸-۹۹ – ۱۰۰٫ ↑

 

1. 1. – ژرژ لواسور، پیشین، ص ۴۱۷٫ ↑

 

1. 1. – علی حسین نجفی ابرند آبادی، حمید هاشم بیگی، پیشین، ص ۱۴۳٫ ↑

 

1. 1. – علی حسین نجفی ابرند آبادی، حمید هاشم بیگی، پیشین، ص ۱۴۲٫ ↑

 

1. 1. – می ری دلماس مارتی، همان، ص ۱۱٫ ↑

 

1. 1. – کریستین، لازرژ، پیشین، ص ۹۵٫ ↑

 

1. 1. – مارک، آنسل، پیشین، ص ۸۷٫ ↑

 

1. 1. – ژرژ پیکا، جرم‌شناسی، ترجمه دکتر علی حسین نجفی، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، ۱۳۷۰، ص ۱۰۸٫ ↑

 

1. 1. – عباس عبدی، تأثیر زندان بر زندانی، آسیب‌شناسی اجتماعی، انتشارات نور، ۱۳۷۱، ص ۱۸۲٫ ↑

 

1. 1. – علی حسین نجفی ابرند آبادی، حمید هاشم بیگی، پیشین، ص ۱۹۵-۱۹۶٫ ↑

 

1. 1. – Depersonalisation. ↑

 

1. 1. – Desocialisation. ↑

 

1. 1. – مارک آنسل، پیشین، ص ۹۳٫ ↑

 

1. 1. – علی حسین نجفی ابرند آبادی، پیشین، ص ۲۹۳٫ ↑

 

1. 1. – مارک آنسل، پیشین، ص ۴۱٫ ↑

 

1. 1. – در خصوص متن این قواعد رک:Standard Minimum rules for the Treatment of Prisoners United Nations Department of Public information New York 1984. ↑

 

1. 1. – علی حسین نجفی ابرند آبادی، همان، ص ۳۳۴٫ ↑

 

1. 1. – Ibid.P.1. ↑

 

1. 1. – علی حسین نجفی ابرند آبادی، پیشین، ص ۳۳۶٫ ↑

 

1. 1. – پیشین، ص ۳۳۸٫ ↑

 

1. 1. – پیشین، ص ۳۳۸٫ ↑

 

1. 1. – علی حسین نجفی ابرند آبادی، همان، ص ۳۳۸٫ ↑

 

1. 1. – پیشین، ص ۳۴۶٫ ↑

 

1. 1. – پیشین، ص ۳۴۷-۳۴۸٫ ↑

 

1. 1. – پیشین، ص ۳۴۸٫ ↑

 

1. 1. – پیشین، ص ۳۳۸٫ ↑

 

1. 1. – بندهای ۱، ۲ و ۵ ماده ۱ مجموعه قواعد حداقل ملل متحد راجع به تدابیر غیرسالب آزادی. ↑

 

1. 1. – بند ۱ ماده ۲ از مجموعه قواعد حداقل ملل متحد راجع به تدابیر غیرسالب آزادی. ↑

 

1. 1. – قواعد ۱۰، ۱۱، ۱۲، ۱۳ و ۱۴ از قواعد توکیو. ↑