فصل دوم: پیشینه پژوهش

 

است صرفاً به محدوده روانشناسی بالینی و روابط خاص درمانگر – درمانجو محدود نمی‌شود و در محدوده روابط خانوادگی نیز جای خود را پیدا کرده‌است. کمیت و کیفیت ارتباطی بین زن و شوهر یا (تفاهم) که به نوبه خود بر سایر اعضای خانواده اثر می‌گذارد موضوعی است که در تحقیقات زیادی مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای مثال دیل (۱۹۹۰) بر اهمیت احترام متقابل در ارتباطات و حتی‌نقش آن در درمان اختلالات رفتاری فرزندان تأکید کرده‌است (ادیب و همکاران، ۱۳۸۴).

 

اهمیت کیفیت روابط به­عنوان یک متغیر واسطه‌ای در تأمین آرامش و ثبات خانواده در بسیاری پژوهش‌ها (برای نمونه رسینک، ۱۹۹۳ و کویک، ۱۹۸۹) نشان داده شده ‌است مشخص

 

شده که زنان و شوهرانی که از کیفیت ارتباطی یا تفاهم خوبی برخوردارند از وضعیت تندرستی بهتری بهرمند می ‌باشند.

 

طرز تلقی^[۲۵]

 

بنا به تعریف فرهنگ روانشناسی وبر (۱۹۸۲) طرز تلقی یا نگرش را می‌توان نوعی سوگیری درونی عاطفی دانست که عمل یک فرد را تبیین می‌کند. در اصل این تعریف در برگیرنده قصد و نیت فرد می ‌باشد اما در حال حاضر چهار مؤلفه را برای آن در نظر می‌گیرند: مؤلفه شناختی (یا عقیده و باور هوشیارانه)، مؤلفه عاطفی (بار هیجانی یا احساس)، مؤلفه ارزشیابی (مثبت یا منفی) و مؤلفه رفتاری (آمادگی برای عمل). در یک تعریف ساده طرز تلقی را می‌توان یک گرایش پاسخی دانست. میزان شباهت یا تفاوت بین انتظارات همسران از ویژگی‌های زنانه و مردانه خود و طرف مقابل و آنچه در عمل مشاهده می‌شود (تفاوت بین آرمانها و واقعیت‌های زنانگی و مردانگی در خود همسر) از جمله شاخص‌های معتبر برای پیش‌بینی رضامندی محسوب می‌شود(ادیب و همکاران، ۱۳۸۴).

 

در این خصوص لایر و لایر (۱۹۵۸)، نقل از ویگینز (۱۹۹۴) بدین نتیجه رسیدند که در ازدواج‌های موفق مهمترین عامل، داشتن دیدی مثبت نسبت به همسر است. مثل اینکه فرد بگوید که همسرم بهترین دوست من است، در این شرایط میزان چشم‌پوشی از خطاهای طرف مقابل در حد بسیار بالایی است. برخی از محققان (داوسیون، ترامپان و دیگران، ۱۹۸۱) به نقل از دوکس (۱۹۸۸) نیز معتقدند که روابطی که از دیدگاه هر دو طرف (یکسان و برابر) ادراک می‌شود جزو موفق‌ترین روابط محسوب می‌شود. با توجه به مؤلفه‌ها و پیوندهای مذکور جای تعجب نیست که در تحقیقات زیادی از طرز تلقی به عنوان شاخص برای بررسی وضعیت استفاده شده‌است(ادیب و همکاران، ۱۳۸۴).

 

فصل دوم: پیشینه پژوهش

 

 

 

سرمایه گذاری^[۲۶]

راسالت (۱۹۹۱) به نقل از ارونسون و همکاران (۱۹۹۴) معتقد است بدون در نظر گرفتن میزان سرمایه‌گذاری فرد در یک رابطه، شناخت صحیح آن رابطه امکان‌پذیر نیست.

 

طبق این نظریه تعهد افراد در یک رابطه به میزان رضایت آن ها برحسب پاداشها، هزینه­ ها و سطوح مقایسه بستگی دارد. در این نظریه بخشی از رضامندی به تلاشهایی نسبت داده می‌شود که در تعاملی پویا بین زوج جریان دارد. هر یک از زوجها برای بهتر ساختن رابطه و نیز خوشایندی طرف مقابل کارهایی را انجام می‌دهد و یا از انجام آن ها خودداری می‌کند.

 

ارونسون (۱۹۹۴) در این شرایط میزان چشم‌پوشی از خطاهای طرف مقابل در حد بسیار بالایی است. پژوهش استانفورد (۱۹۹۱) نشان داده‌است که افزون بر این عوامل ویژگیهایی نظیر:‌ مثبت بودن، دلگرمی ‌بخشیدن و شراکت در کارها از جمله عواملی‌ هستند که تا حدود بسیار زیادی احساس تعهد و عشق و علاقه را به همراه می‌آورند (ادیب و همکاران، ۱۳۸۴).

 

۲-۱-۱-۷- را‌ههای مقابله با اختلالات فرسودگی در زندگی زناشویی

 

مهارت اول: مسئولیت‌پذیری فعالانه

 

یکی از راه‌های خوب برای مسئولیت‌پذیری فعال در یک رابطه، درک همدلی و پی‌بردن به ارزش آن است. سه نوع همدلی در ایجاد حس نزدیکی در یک رابطه مهم است. درک دیدگاه فرد، نگرانی و توجه همدلانه و همدردی، درک دیدگاه فرد، یعنی تلاش برای نگریستن به مسایل از دید همسر. توجه به علاقه همدلانه یعنی توجه خالصانه و صادقانه به احساسات همسر. همدردی یعنی خود را به جای همسر خود گذاشتن و تجربه کردن همان احساسات و هیجاناتی که او تجربه می‌کند. وقتی دو طرف مقابل در یک رابطه فعالانه مسئولیت ابراز این نوع همدلی‌ها را بپذیرند احتمالاً خوشبختی و رضایت آن ها افزایش می‌یابد(کریس، ترجمه محمدخانی، ۱۳۸۴).

 

مهارت دوم: ایجاد تعادل بین اعمال مثبت و منفی

 

فصل دوم: پیشینه پژوهش

 

شیوه دیگر برای کنار آمدن با معایب و ‌نارسایی‌های افراد نزدیک ایجاد تعادل بین اعمال مثبت و منفی آن ها‌ است. حتی اگر نزدیکان شما افراد کاملی نباشند به طور معمول بیشتر کارهای خوشایند انجام می‌دهند تا ناخوشایند. یادآوری اعمال خوب نزدیکان اغلب باعث می‌شود تا کارهای نه چندان خوب آن ها را تحمل کنید. البته این کار زمانی آسانتر خواهد بود که همه ما افرادی کاملاً عینی و منطقی باشیم. با وجود این تحقیقات نشان داده است که انسان‌ها به ندرت منطقی و عینی هستند به خصوص زمانی که درباره اعمال دیگران قضاوت می‌کنند. برداشت‌های ما از رفتار دیگران به طور طبیعی متأثر از انتظارات نیازها و ارزش‌های ما هستند.

 

زوج‌های ناسازگار در ارزیابی منصفانه نکات مثبت و منفی یکدیگر مشکل دارند. آنان رفتارهای منفی همسران خود را به انگیزه های نامقبول و قصد بد آن ها نسبت می‌دهند ولی زوج‌های سازگار آموخته‌اند که در قضاوت نسبت به همسران خود رئوف و منصف باشند (کریس، ترجمه محمدخانی، ۱۳۸۴).

 

مهارت سوم: دست زدن به اقدامات مثبت

 

زن و شوهر باید فهرستی از ۲۰ عمل مثبت را که از همدیگر می‌پسندند تهیه کنند. در تهیه این فهرست قواعد زیر باید رعایت شود.

 

۱ـ اعمال یا کنش‌ها باید مثبت باشد. هر فرد از طرف مقابلش می‌خواهد کارهای مورد علاقه او را انجام دهد. هیچ کدام از دو طرف نباید از طرف مقابل بخواهد انجام کاری را که دوست ندارد متوقف کند.

 

۲ـ اعمال باید مشخص باشد، به عنوان مثال به جای اینکه از همسرتان بخواهید بیشتر با عاطفه و مهربان باشد، به او بگویید: روزی سه بار مرا بغل کن و با مهربانی مرا ببوس، در شستن ظروف مرا کمک کن.

 

۳ـ اعمال و کنش‌ها نباید شامل کارهایی باشند که همسرتان نسبت به آن حساس است یا مربوط به اختلاف و تعارضی باشد که اخیراًً با هم داشته‌اید.

 

۴ـ اعمال باید کارهای کوچکی باشند که بتوان هر روز آن ها را انجام داد.

 

مهارت چهارم: خوشبین بودن در قضاوت نسبت به دیگران (ارفاق کردن)

 

یکی از مهارت‌های مقابله‌ای که در تمامی روابط نزدیک مفید است، توانایی چشم ‌پوشی کردن از کارهای ناخوشایند آن ها برای شما راحت‌تر خواهد بود. مثلاً می‌توانید به خود بگویید: کاری که همسرم کرد برایم مشکل ایجاد کرد با این حال می‌دانم که منظور خوبی داشته و از نکات مثبت زیادی برخوردار است.

 

فصل دوم: پیشینه پژوهش

 

اگرچه طبق اصل کلی صلاحیت دیوان، رسیدگی به شکایات از تصمیمات و اقدامات مأمورین دولت و دستگاه های دولتی و شهرداری ها در صلاحیت دیوان قرار گرفته و می بایست دستور موقت نیز در دیوان مطرح شود لیکن قانون‌گذار در خصوص تملک بنا به دلایلی از جمله اشراف کامل داشتن دادگاه محل وقوع ملک بر ملک و جریان طرح، صدور دستور موقت در این خصوص را در صلاحیت دادگاه صالحه محل دانسته است. تبصره ماده ۹ لایحه قانونی نحوه خرید … بیان می‌دارد: «مالک یا صاحب حق می‌تواند در صورت عدم پرداخت بها در مدت مذکور با مراجعه به دادگاه صالح در خواست توقیف عملیات اجرائی را تا زمان پرداخت بها بنماید و محاکم صالحه به موضوع خارج از نوبت رسیدگی و حکم لازمه صادر می کند و در صورت پرداخت قیمت تعیین شده بلافاصله رفع توقیف عملیات اجرائی به عمل خواهد آمد. »

 

این سؤال پیش می‌آید که اگر ملکی مورد تملک دستگاه اجرائی واقع شده باشد و سند مالکیت نیز به نام دستگاه تملک کننده منتقل شده باشد، ولی تشریفات مقرر قانونی رعایت نشده باشد تکلیف شخص مالک چیست آیا دادخواست ابطال سند مالکیت را به عنوان عدالت اداری بدهد یا به دادگاه عمومی محل وقوع ملک ؟ چون ابطال سند امر ترافعی است در صلاحیت دادگاه عمومی محل وقوع ملک است رأی دیوان عدالت اداری و وحدت رویه ۱۲۸ مورخه ۱۲/۴/۱۲۷۹

 

جمع بندی و نتیجه گیری

 

نتیجه گیری

 

مالکیت عمومی یکی از لوازم استقلال فرد و رشد شخصیت اوست به همین خاطر و طبق قاعده تسلیط هر شخصی بر مال خود مسلط بوده و حق انحاء تصرف را در آن دارا می‌باشد لیکن این حق مطلق نبوده و و زمانی که تعارض با مالکیت عمومی قرار گیرد طبق نظریه تقدم حقوق عمومی بر حقوق خصوصی، مالکیت عمومی مقدم بوده و مالکیت خصوصی توسط دولت تحدید می شود که این تحدید هم شامل ایجاد محدودیت می شود و هم سلب مالکیت؛ که البته عین اموال عمومی به ملکیت هیچ شخصی حتی دولت منتقل نمی شود بلکه تنها تحت مالکیت اداری دولت قرار می‌گیرد تا آن را ‌بر اساس مصالح عمومی اداره کند و منافع آن متعلق به عموم مردم است و مالکیت با هدف عمومی مال قابل جمع است و جهت عمومی استفاده از مال ویژگی اساسی مالکیت عمومی است؛ ‌بنابرین‏، تملک اراضی جهت اجرای طرح های عمومی و عمرانی، یکی از پیچیده ترین و سخت ترین فعالیت‌های حقوقی است که متأسفانه در اغلب موارد، بدون ‌دقت‌های حقوقی و قانونی انجام می پذیرد و از آنجا که اجرای سریع طرح های عمومی و عمرانی برای دستگاه‌ها از اولویت و اهمیت درجه اول برخوردار است، لذا عموماً از اهمیت و ارزش حقوقی و قانونی تملک غفلت نموده که نهایتاًً در مواردی منجر به بروز دعاوی حقوقی می‌گردد که در بسیاری از موارد، همراه با تحمل هزینه های بسیار سنگین می شود.

 

علاوه بر این، برای مالکین و سایر اشخاص حقیقی و حقوقی نیز مشکل آفرین گردیده و بعضاً اسباب نارضایتی گروهی از مردم را فراهم می‌سازد. ‌بنابرین‏ در اصل تعارض بین مالکیت خصوصی و منافع عمومی حاصل از اموال عمومی به وجود می‌آید.

 

تحدید مالکیت خصوصی در تعارض با مالکیت عمومی توسط دولت یا نهادهای عمومی دارای مبانی و دلایلی است؛ از جمله این دلایل مبانی حقوقی موجود در قوانین است به عنوان مثال بر مبنای اصل ۲۲ و ۴۰ قانون اساسی درم واردی که شخص بخواهد از حق مالکیت خویش به ضرر عموم استفاده کند تحدید آن به موجب قانون جایز است؛ در قانون مدنی نیز طبق ماده ۳۰ و ۳۱ تحدید مالکیت خصوصی پذیرفته شده که به موجب این مواد در مواردی مانند تعارض مالکیت خصوصی با مالکیت عمومی، دولت می‌تواند مال فرد را از ملکیتش خارج کند، لایحه قانونی نحوه ی خرید و تملک اراضی و املاک برای اجرای برنامه ­های عمومی، عمرانی و نظامی دولت مصوب ۱۳۵۸ نیز به دستگاه های اجرایی اجازه داده برای اجرای برنامه های عمومی خویش با رعایت شرایط مقرر در قانون مالکیت خصوصی فرد بر مالش را محدود و یا سلب نماید.

 

اما در برخورد با آنچه که به عنوان حق خصوصی افراد در برابر این کش و قوس های قانونی با دستگاه اجرایی مطرح است، یابد گفت؛ کثرت و تعدد قوانین رایجع به زمین و املاک آنچنان است که به جرات می توان گفت بیش از دو سوم قوانین و مقررات و آیین نامه ها در پی حل اختلافات راجع با زمین و ملک می‌باشد. اما با این حال دعاوی و اختلافات و نابسمانی های حقوق راجع به زمین و املاک همچنان روایت گزیده اما تلخ و گزنده هرکوی و برزن می‌باشد.

 

در جستجوی علت امر، پرسش منصفانه آن است که برای اصلاح خطای گذشتگان (اگر وجود داشته باشد) و در راستای تحقق عدالت و انصاف در امور راجع به زمین و املاک چه باید کرد؟

 

از جمله نقاط ضعف در تدوین قوانین، می توان مواردی همچون قانونگذاری انقلابی اشاره داشت؛ به جرات می توان گفت بعد از تحقق انقلاب اسلامی ۱۳۵۷، وضع قوانین به وسیله شواری انقلاب نیز از امر مستثنا نبود. قوانین توسط یک نفر تنظیم و بعد از قرائت مقدمه، متن قانونی به وسیله دیگر اعضای شورای انقلاب امضا می گردید. به نحوی که در مدت زمان کوتاه که شواری انقلاب عهده دار امور بود متجاوز از ۱۰۷۰ فقره لایحه قانونی، ۵۰۷ فقره تصویب نامه، ۷۶ فقره آیین نامه و ۳۱ فقره اساسنامه تصویب نمود! فی المثل در خصوص نحوه تدوین قوانین راجع به زمین و املاک توسط شورای انقلاب این فرایند نیز پیش آمده بود که با اعتراض عده ای که منافع خود را از دست داده بودند قانون رژیم گذشته بدون هیچگونه کارشناسی منسوخ و سپس قانون دیگر وضع و با اعتراض عده ای دیگر، قانون موضوعه به یکباره اصلاح و یا نسخ می گردید.

 

با در نظر داشتن دیدگاه های فقهای پیشین، پس از انقلاب اسلامی زمین به عنوان منابع ملی و کلام فقها جز «انفال» محسوب می‌گردد، ‌بنابرین‏ می بایستی زمین در وهله نخست در اختیار سازمان‌های دولتی (به تعبیر فقهای پیشین حکومت اسلامی) قرار گیرد و هر کس مالک محدوده زمینی باشد که قانون تعیین ‌کرده‌است حتی اگر متصرف در آن کشت و کاری انجام داده و یا ساختمانی بنا نموده باشد. شرایطی نیز در خصوص محدوده مالکیت قانونی وضع گردید. آز آنجایی که مجری چنین قوانینی سازمان‌ها وابسته به دولت تعیین شده بودند بالتبع اجرای قوانین بصورتی یک طرفه و تنها بر مبنای منافع و مصالح دولتی صورت گرفته است.

 

از سوی دیگر، در بررسی شکل گیری قوانین و مقررات در ارتباط با تملک اراضی و دعاوی آن، باید خاطر نشان کرد که از دیگر عوامل نابسامانی در اینباره، تعدد مراجع ذیصلاح در تدوین و تنظیم ضوابط و مقررات می‌باشد که گستره ی این مراجع را می توان از سازمان ثبت اسناد و املاک، شورای عالی شهرسازی و معماری ایران تا سازمان‌هایی همچون سازمان زمین و مسکن شهرداری ها بر شمرد که اکثر مصوبات اینگونه مراجع نتنها در جهت تبعیت از قانون صادر نشده بلکه خودنوای تازه ای را آغاز می‌کنند.

 

با وجود این تفاصیل و وجود چنین دیدگاه هایی، مبحث مربوط به قوانین و مقررات زمین و ملک معضلی پیچیده خواهد بود.

 

نمودار (۱-۳): برخی پیامدهای تفکیک ناپذیری خدمت

 

تفکیک ناپذیری خدمات

 

پیامد برای مشتری

 

۱-به عنوان همکار در تولید خدمت

 

۲-نیاز به تعامل با مشتریان دیگر

 

۳-نیاز به مراجعه به محل ارائه خدمت

 

باعث واکنش مدیریت در جهت

 

۱-تلاش برای جداسازی تولید ومصرف خدمت

 

۲-مدیریت تعامل تولیدکننده – مصرف کننده

 

۳-بهبود در سیستم های ارائه خدمت

 

 

 

(سید جوادین وکیماسی، ۱۳۸۴،۲۴)

 

تغییر پذیری^[۱۱۰]: تغییر پذیری یا متفاوت بودن خدمات بدین معنی است که کیفیت خدمات به شخص ارائه دهنده وزمان ‌و مکان وچگونگی ارائه شدن آن ها به بهترین وجه ممکن بستگی دارد.

 

برای مثال،برخی از هتل ها به خاطر تهیه ‌و تدارک بهتر خدمات نسبت به دیگران دارای شهرت واعتبار هستند.در داخل یک هتل، یک کارمند بخش پذیرش هتل ممکن است که بشاش ‌و کارآمد ولایق باشد در حالی که دیگری که فقط در چند قدمی دورتر از او ایستاده فردی ناپسند وکند جلوه کند.

 

حتی کیفیت خدمت یک کارمند برجسته با توجه به توان وطرز فکر او در برخورد با هر مشتری متفاوت است. شرکت های خدماتی می‌توانند اقدامات متفاوتی را درجهت کنترل به عمل آورند . آن ها می‌توانند با دقت پرسنل خویش را انتخاب نموده آموزش دهند. شرکت های هواپیمایی،بانک ها وهتل ها مبالغ زیادی را صرف آموزش کارمندان خود جهت ارائه خدمات خوب می‌کنند. مصرف کنندگان خدمت باید در هر هتل با پرسنلی که رفتار دوستانه دارند وبه آن ها کمک های لازم را می‌کنند رو به رو شوند.همچنین شرکت های خدماتی می‌توانند انگیزه هایی را برای کارمندان مهیا کنند تا برکیفیت کار تأکید داشته باشند، مانند پاداش های ماهانه کارمندان یا انعامی که مشتریان می‌دهند. آن ها می‌توانند ترکیبی اتخاذ نمایند تا کارمندان بیشتر با مردم در ارتباط بوده وبیشتر پاسخ گوی مشتریان باشند نمایندگی های مجاز اتومبیل می‌توانند این اجازه را به مشتریان خود بدهند که با مکانیک هایی اتومبیلشان را تعمیر می‌کنند مستقیماً صحبت نمایند. یک شرکت به طور مداوم می‌تواند رضایت مشتریان را از طریق انتقادات ‌و پیشنهادات وبازدید مشتریان(از شرکت) ویا خریدهای مشابه کنترل نماید. وقتی یک خدمت، نادرست وبی نتیجه باشد می توان آن را اصلاح نمود.چگونگی مراجعه وحل مشکلات ناشی از تفاوت وارایه خدمت می‌تواند عمیقاً در مشاهدات واحساسات مشتریان از کیفیت خدمات،تأثیر گذار باشد(اسماعیل پور ‌و غفاری آشتیانی ۳۲۳،۱۳۸۱-۳۲۲). در کالاها به منظور اطمینان یافتن از ثبات نتیجه،ترکیب رویه های نظارت وکنترل کیفیت در فرایند های تولید نسبتاً ساده است. از طرفی بخش های خدماتی تلاش می‌کنند تا با تأکید بر روش های مورد استفاده برای انتخاب ، آموزش، انگیزش وکنترل کارکنان،تغییر پذیری را کاهش دهند. در برخی موقعیت ها نیز از ماشین به جای انسان می شود تا تغییر پذیری کاهش یابد.

 

در نمودار(۱-۴) عمل ‌و پیامد های تغییر پذیری خدمات نشان داده شده است(سید جوادین وکیماسی ،۱۳۸۴، ۲۶).

 

نمودار(۱-۴) علل ‌و پیامد های تغییر پذیری خدمت

 

خدمت به صورت زنده تولید می شود

 

خرید سطح بالایی از ریسک را ادارک می‌کند.

 

اغلب شانسی برای اصلاح اشتباهات قبل از مصرف وجود ندارد

 

ارائه تصویر ذهنی از یک کمیت مشکل است

 

تغییر پذیری خدمت

 

توسعه نام تجاری قوی مشکل است

 

اغلب بر داده های انسانی که امکان اشتباه در آن وجود دارد متکی است

 

طراحی نمودار فرایند خدمت مشکل می‌باشد

 

(سید جوادین وکیماسی،۱۳۸۴، ۲۶)

 

فنا پذیری یا قابلیت اتلاف^[۱۱۱]:اتلاف خدمات بدین معنی است که خدمات نمی توانند برای فروش یا استفاده بعدی انبار شوند.هدر رفتن خدمات هنگامی که تقاضا ثابت باشد،مهم نیست.هرچند گاهی که تقاضا بالا وپایین می رود،اغلب برای شرکت های خدماتی دشواری هایی پیش می‌آید.به عنوان مثال، شرکت های حمل ونقل باید در ساعات اوج تقاضا تجهیزات بیشتری را نسبت به ساعاتی که ممکن است تقاضا به صورت عادی در طول روزباشد،داشته باشند.

 

شرکت های خدماتی می‌توانند استراتژی های متعددی را برای ایجاد یک رقابت بین عرضه و تقاضا ایجاد نمایند. در بخش تقاضا، مطالبه متفاوت در اوقات متفاوت،برخی از تقاضاها را از نقطه اوج به حد پایین خود می رساند به عنوان مثال، بلیط ارزان قیمت سینما در سانس اول بعداز ظهر می‌تواند در مواقع اوج تقاضا جهت جایگزینی به مشتریان که منتظر هستند پیشنهاد شود. روش رزرو هم در هتل ‌و خطوط هوایی ومطب پزشکان به طور منظم می‌تواند میزان تقاضا را کنترل نماید.دربخش عرضه،شرکت ها می‌توانند کارکنان پاره وقتی را جهت پاسخ گویی میزان بالای تقاضا استخدام نمایند.دانشگاه در مواقع ثبت نام بالا،باید اساتید پاره وقت را به مجمع علمی خود بیفزاید و رستوران ها جهت کار در مواقع شلوغ کار خود را از پیش خدمت پاره وقت استفاده نمایند. در مواقع اوج تقاضا می توان کارکنانی را که فقط وظایف و کارهای لازم را انجام می‌دهند استخدام کرد وبه طور مؤثری با قضیه برخورد کرد.

 

برخی از کارها را می توان به عهده مصرف کنند گذارد. به عنوان مثال در موارد پزشکی، افراد خود اطلاعات پزشکی خویش را تهیه نمایند ویا در سوپر مارکت ها خود افراد خوار و بار مورد نیازشان را بسته بندی کنند. یا این که ارائه کنندگان خدمات می‌توانند هزینه خدمتشان را با مشتریان تقسیم کنند،هم چنان که بیمارستان های زیادی بخش اعظمی از وسایل گران پزشکی را با کمک مصرف کننده ها تهیه می‌کنند وسرانجام یک شرکت می‌تواند از پیش تصمیماتی را جهت توسعه اتخاذ نماید. مثل مواقعی که پارک های تفریحی، زمین های اطرافشان را جهت توسعه درآینده خریداری می‌کنند(اسماعیل پور ‌و غفاری آشتیانی،۱۳۸۱، ۳۲۴-۳۲۳).

 

فنا پذیری خدمات مستلزم توجه بیشتر به مدیریت تقاضا وبرنامه ریزی تولید خدمات مطابق با این الگو ها تا حد ممکن است،نمودار(۱-۵) علل ‌و پیامد های فنا پذیری خدمت را نشان می‌دهد.

 

نمودار (۱-۵): علل ‌و پیامد های فنا پذیری خدمات

 

ناتوانی در ذخیره کردن خدمات

 

ایجاد مشکلات جایی

 

که الگوی تقاضا نامنظم است

 

کشش ناپذیری عرضه در کوتاه مدت

 

فنا پذیری خدمات

 

نیاز به تولید به موقع خدمات

 

ازدحام در دوره های پیک، وظرفیت بلا استفاده در زمان‌های غیر اوج در صورت مدیریت ناصحیح

 

(سید جوادین وکیماسی،۱۳۸۴، ۲۷)

 

دلیل دیگر از نظر اشتنینبرگ (۲۰۰۸) توسعه شناخت سطح بالاتر، شامل پیش پیشانی جانبی و قشرهای تداعی آهیانه ای است همان گونه که نوجوانان جوان می‌شوند، سیستم کنترل شناختی رشد می‌کند ارتباطات مغزی و هماهنگی بین شناخت عاطفه را افزایش می‌دهد. و تغییرات رشدی ممکن است پاداش جویی را کاهش دهد مقاومت در برابر تاثیر همسالان را می توان با این روش توضیح داد. چنین مقاومتی در دیدگاه اشتینبرگ با کنترل شناختی رفتار ریسک پذیری تکانشی حاصل می شود. از دیدگاه، برنامه های آموزشی اغلب تاثیر خیلی کمی در کاهش ریسک پذیری نوجوانان دارد، زیرا مشکل این نیست که آن ها چه می دانند بلکه این است که که آن ها چه می‌کنند. در واقع نوجوانان اغلب خیلی می دانند آن ها اطلاعات مناسبی درباره خطرهای مربوطه دارند. آن ها بی پروا عمل می کنند نه به خاطر این که آن ها بیمار گونه رشد یافته اند، بلکه به خاطر این که سرعت رشد سیستم دوپامینرژیک آن ها بیشتر از سیستم کنترل شناختی شان است. در دیدگاه اشتینبرگ ، افزایش خطر جویی در نوجوانان احتمالاً عادی است، توسط عوامل زیست شناختی برانگیخته می شود، و تا حدودی اجتناب ناپذیر ا ست واز تغییرات رشدی دوره بلوغ جلوگیری کرد (اشتینبرگ ۲۰۰۸).

 

۲-۲-۲ دیدگاه های اجتماعی- فرهنگی رفتارهای پر خطر

 

مطالعات طولی نشان داده‌اند که نوجوانانی که قبلا در دوره کودکی مشکلات رفتاری زیادی داشته اند، درگیر مشکلات رفتاری شدید می‌شوند فارینگتون^[۲۴] و وست^۲ (۱۹۹۱) و پاترسون^۳ و همکاران (۱۹۸۹) این نوجوانان را به عنوان افرادی که از خانواده هایی آمده اند که والدین خشن و مسامحه کار و حتی در مواردی والدین بد زبان داشته اند، توصیف کرده‌اند. این نوجوانان ا حتمالا تا ۸ سالگی پرخاشگر و خشن بودن را یاد می گیرند. بی ثباتی زندگی زندگی زناشویی نیز قسمتی ازتاریخچه این نوجوانان را تشکیل می‌دهد (فریک^۴، لاهی^۵، هارت داجن^۶ وهیند^۷ ۱۹۸۹).

 

بیشترین پژوهش در زمینه خطر جویی نوجوانان در کشورهای غربی انجام شده است. این وضعیت متاسفانه به دلیل تاثیر عرف، فرهنگ، و جامعه در مشخصه خطر پذیری نوجوانان است. ‌بنابرین‏ مقایسه های فرهنگی می‌تواند به حذف عناصری از رفتار خطر پذیری که تحت تاثیر محیط وفرهنگ می‌باشند، کمک کند، برای مثال، الکل و مواد به طور یکسان در همه فرهنگ ها در دسترس نیستند. موتور سواری یا رانندگی با سرعت بالا یک منبع خطر برای افراد جوانی که قادر به وسیله نقلیه نیستند، محسوب نمی شود، گپ زدن با غریبه ها و در اتاق های گفتگو (چت روم ها) یک دهه قبل وجود نداشت، پرخوری یک حق انتخاب در کشورهای جهان سوم نیست واعمال جنسی ناسالم در بین افراد جوان در کشورهایی که آن ها به ندرت می‌توانند شریک جنسی بالقوه را به تنهایی ملاقات کنند، معمول نیست (رینا و فارلی ۲۰۰۶) به عبارت دیگر، در کشورهای خاص برای افراد جوانی که با نوجوانانی غربی ناآشنا هستند خطرهایی وجود دارد. مثل خواندن مجله های خاص، کارهای خطرناک انجام دادن، شرایط نامنظم، نوشیدن آب کثیف، سفر در سقف یک قطار، یا عدم موفقیت یا ازواج سنتی. تفاوت های فرهنگی را در نوع رفتارهای پر خطر امری قابل انتظار است آنچه از دیدگاه رشدی جالب توجه است، درک دلایل تفاوت های موجود د ررفتارهای پر خطر در میان جوانان کشورهای مختلف است. این موضوع می تواند به ما کمک کند که این مسئله روشن کنیم آیا خطر پذیری یا حداقل بعضی شکل های آن، یک تکلیف رشدی جهانی در جریان انتقال به دوره جوانی است یا نتیجه شرایط فرهنگی خاص (لاوری^[۲۵]، یسگل^۲، گوزینز ^۳و روبووتیز^۴، ۱۹۹۳).

 

۲-۳ متغیرهای شناختی و شخصیتی

 

الف- تکانشگری

 

نوجوانان ضد اجتماعی و نارس از نظر اجتماعی، احتمالا بیشتر از نوجوانان دچار اختلالات اجتماعی در اوایل زندگی، دچار اختلال های روانی می‌شوند. یک اختلال رایج در این گروه اختلال نقص توجه همراه با بیش فعالی است. این اختلال با تکانشی نبودن، اشکال در کنترل و نگهداری توجه و سطوح بسیار نامناسبی از فعالیت مشخص می شود (مفیت۵، ۱۹۹۰) کودکان و نوجوانان دچار این اختلال، درمعرض خطر مشکلات اجتماعی و شکست تحصیلی قرار دارند.

 

ب-مهارت‌های اجتماعی ضعیف

 

مجموعه دیگری از مهارت‌ها که در پیش‌بینی رفتارهای پر خطر نقش دارند و ممکن است همراه تکانشوری یا به تنهایی رخ دهند، مهارت‌های اجتماعی ضعیف است. در این مورد کودکی که به رشد رفتار پر خطر ادامه می‌دهد تصور می‌کند با مشکلات کنار می َآید، ولی در واقع او به شیوه ای ناکار آمد عمل می‌کند. این کودکان اغلب به عنوان افراد دارای مهارت‌های اجتماعی ضعیف توصیف شده اند
(پارکر وآشر، ۱۹۷۸) و بیشتر اوقات والدین سختگیر وطرد کننده دارند .

 

(پتیت^[۲۶]، داج و برون^۲، ۱۹۸۸، وایس^۳، ‌۱۹۹۲) این کودکان ممکن است به عنوان کودکان افسرده توصیف شوند برای این نوجوانان رفتار پر خطر شیوه ای برای منحرف کردن موقتی توجه آنان از مسائل و مشکلاتشان محسوب می شود (شهر آرای، ۱۳۸۵).

 

• • • یک جو حرفه‌ای که معیارهای بالایی بر آن حاکم باشد: مهندسان و کارشناسان تحقیق و توسعه درست دارند که جوی روشنفکرانه، در کنار همکارانی شایسته و زیر نظر مدیریتی کارآزموده و با حرمت، کار کنند.

   

  • • • وجود فرصتی برای اشتراک مساعی ارزشمند هر کارمند با فرصتی برای مشارکت مستقیم و پیشرفت داشته باشد.

    

   

  • • یک فضای باز، که افراد بتوانند به دلخواه عمل کنند: بیشتر کارکنان تحقیقاتی، به ویژه جوانترها، پیروی از مقررات سفت و سخت را دوست ندارند. آنان به دنبال فضایی هستند که نظر افراد را محترم می‌شمارد پذیرش مخاطره حساب شده را تشویق می‌کند، مساوات بر آن حاکم است و سیاسی کاریهای سازمانی در آن ناچیز است.

   

  • • یک فضای شغلی با ثبات: ثبات شغلی برای کارکنان مسن‌تر حائز اهمیت است. در حالت مطلوب ثبات شغلی یک کارمند باید مبتنی بر عملکرد شغلی او باشد.

   

  • فضای مناسبی برای پیشرفت شغلی: مسیرهای ترقی که به روشنی و ‌بر اساس عملکرد و افراد تعریف شده باشد همراه با هدایت مناسب، کارکنان تحقیقات را بر می‌انگیزد که اهداف آینده را با بهره‌وری دنبال نمایند(بوشهری،ملکی،۱۳۷۷، ص۴۵).

جنبه‌های مهم فرهنگ سازمانی

 

فرهنگ، در برگیرنده ارزش‌ها یا مفاهیم پسندیده است. برای مثال، میزان آزادی افراد برای تعیین نوع مسئله تحقیق با توجه به ارزش‌ها تعیین می‌‌شود. به عنوان مثالی دیگر، سطح روابط درون سازمانی چگونه باید باشد (آیا افراد باید نسبت به سرپرستان خود احساس «احترام عمیق» داشته، فاصله خود را با ایشان حفظ کنند، یا این که به راحتی به دفتر کار آن ها رفت و آمد کرده، با آن ها روابطی نزدیک برقرار سازند (جین،ترایاندیس،۱۳۸۱،ص۹۵).

 

هنجارها نیز، با ارزش‌ها در ارتباط هستند. هنجارها، طرز تلقی‌هایی از رفتار پسندیده اعضای سازمانند. سازمان‌ها، در موارد بسیاری مثلاً: میزان تولید، دارای هنجارند. یکی از هنجارهای رایج در بیشتر سازمان‌های تحقیقاتی این است که اعضای سازمان باید سعی کنند سالانه، دست کم یک مقاله در یک نشریه تحت نظر هیئت داوران، منتشر کنند. هر فرهنگی طرز تلقی خاصی ‌در مورد پاداش دارد. به چه کسی، چه وقت و تحت چه شرایطی باید پاداش داده شود؟ به چه نوع کارهایی پاداش تعلق می‌گیرد و به چه نوع کارهایی تعلق نمی‌گیرد؟ چه برنامه‌ای برای این پاداشها در نظرگرفته و اجرا شود؟ افراد باید چگونه خود را با محیط اجتماعی سازمان تطبیق دهند که جزو اعضای «خوب» سازمان به شمار آیند؟ چگونه باید روزآمد بمانند؟ ‌در مورد شرکت در همایش‌های علمی، چه هنجارهایی را باید مدنظر قرار دهند؟ فرد چگونه باید مهارت‌های جدید را در خود پرورش دهد؟ آیا باید در کلاس‌های آموزشی شرکت نماید یا به دانشگاه باز گردد؟ (جین،ترایاندیس،۱۳۸۱،ص۹۵).

 

فرهنگ سازمانی مطلوب، آن است که مشوق کیفیت برتر در کارهای تحقیق و توسعه، دارای انسجام درونی و مسلط بر مرکز تحقیقاتی باشد. البته، تهیه فهرست کامل و جامعی از عناصر فرهنگی غیر ممکن است. در ادامه به نکات پراهمیتی را که هر مدیر باید برای دستیابی به یک فرهنگ سازمانی مطلوب باید مورد ملاحظه قرار دهد، توجه کنید:

 

• پرورش راه و رسم علم نوین، به عنوان جنبه مهمی از فرهنگ سازمانی است.

هنگامی که عادت و رسوم آرمانی (جهان اندیشی، شراکت در تولید دانش علمی، بی اعتنایی نسبت به منافع تجاری و مالی، شک اندیشی سازمان یافته که متضمن بررسی دقیق و بی طرفانه کشفیات علمی است). به عنوان بخشی از فرهنگ سازمانی پذیرفته شوند، علم و نوآوری شکوفا خواهند شد؛

 

• • تحملِ فرد نوآوری که ممکن است همیشه طبق روال اداری موجود عمل نکند؛

 

• • معنا بخشیدن به مشارکت هر فرد به وسیله سازگار نمودن اهداف سازمانی و فردی؛

 

• • تشخیص اهمیت ارتباط با جامعه گسترده علمی و مشتریانی که نقش مهمی در فرایند نوآوری ایفا می‌کنند و تشویق این ارتباط؛

 

• • شناسایی و پاداش دادن به کیفیتهای برتر فنی و مدیریتی،

 

• ایجاد فرهنگی که به نیازهای مشتری توجه دارد و طرز تلقی آن درباره کار، این است که می‌توانیم و انجام می‌دهیم(جین،ترایاندیس،۱۳۸۱،ص۹۵).

ت- سازماندهی پژوهشی

 

فرایندی است که طی آن تقسیم کار میان افراد واحدها و ‌گروه‌های کاری و هماهنگی میان آن ها به منظور کسب اهداف صورت می‌گیرد یکی از عوامل عدم موفقیت واحدهای تحقیق و توسعه ضعف سازمان دهی است عدم توجه به ویژگی‌های این واحدها و تفاوت آن با سایر واحدها باعث پایین آمدن کارایی این واحدها و منزوی شدن آن در مؤسسات شده است در واقع داشتن جایگاه مناسب واحد تحقیق و توسعه در پیشرفت فعالیت‌های این واحد تعیین کننده است نداشتن جایگاه مناسب در ساختار سازمان از عدم سازمان دهی مناسب و فقدان راهبرد حکایت دارد(عطافر،آنالویی،۱۳۸۰، ص ۵۰۷).

 

سازمان‌دهی سازمان‌های تحقیقاتی

 

آقای دکتر «ووگل» استاد دانشگاه هاروارد که از سال ۱۹۵۸ با سفر به ژاپن حدود ۲۰ سال در این کشور به بررسی و تحقیق مشغول بود و سالها وقت خود را صرف یافتن رموز موفقیت ژاپنی نمود. ساختارهای سازمانی، سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی درست ژاپنی‌ها و علل اصلی تبدیل ژاپن (طی یک قرن) از کشور بسته فئودالی به پیشرفته‌ترین کشور صنعتی جهان می‌داند، به عبارت دیگر رمز پیروزی ژاپنی‌ها نبوغ آن ها در« سازمان‌دهی» است. (ووگل، ۱۳۷۱).

 

یکی از عوامل عدم موفقیت واحدهای تحقیق و توسعه ضعف سازماندهی آن است عدم توجه به ویژگی‌های این واحدها و تفاوت آن با سایر واحدها باعث پایین آمدن کارایی این واحدها و منزوی شدن آن ها در مؤسسات شده است. در واقع داشتن جایگاه مناسب واحد تحقیق و توسعه در پیشرفت فعالیت‌های این واحد تعیین کننده است. نداشتن جایگاه مناسب در ساختار سازمان از عدم سازمان‌دهی مناسب و فقدان راهبرد حکایت دارد(بوشهری،۱۳۷۷،ص۴۰).