بموقع بودن یکی از خصایص مربوط بودن اطلاعات و به معنای آن است که اطلاعات مالی زمانی در اختیاراستفاده کنندگان قرار بگیرد که فرصت اتخاذ تصمیم قضاوت و اقدام نسبت به موضوع مورد نظر برای آنان وجود داشته باشد.به عبارت دیگر اطلاعات مالی باید پیش از سپری شدن زمانی که استفاده کنندگان می توانند بر مبنای آن اطلاعات داوری و تصمیم گیری نمایند در اختیار آنان گذاشته شود.
از آنجاکه اطلاعات مالی نسبت به گذشت زمان بسیار حساس است و بعضا با زمان ارزش و سودمندی خود را در تصمیم گیری هااز دست می دهند بنابراین هرقدر ارائه اطلاعات به تاریخ وقوع رویدادهای مربوط نزدیکتر باشد اطلاعات به موقع تر خواهد بود.مصداق این موضوع در گزارشگری مالی نزدیک بودن زمان ارائه گزارش به تاریخ پایان دوره مالی است.
اعضای هیات تدوین کننده استانداردهای حسابداری در سرتاسر جهان تعیین کنند که به موقع بودن یکی از مهمترین ویژگیهای کیفی اطلاعات مالی افشاء شده بوسیله سازمانها است.همواره آن موافقت شده است که اطلاعات حسابداری باید ویژگی های کیفی ضروری کامل بود،قابل اتکا بودن ،مربوط بودن و قابلیت مقایسه داشتن را به منظور مفید بودن،دارا باشد.قسمت عمده ای از مربوط بودن اطلاعات وابسته به بموقع بودنش است.هرقدراطلاعات کامل،قابل مقایسه و قابل اتکا باشد آن برای انواع عاملین اقتصادی بی فتیده است اگر آن برای تصمیم گیری دیر افشاءشود.با توجه به اهمیت این موضوع،کمیته استانداردهای حسابداری بین المللی (lasc ) بموقع بودن را در میان مشخصه های مهم اطلاعات مالی در گزارشاتش در سال 1989 گنجاند.وبااین واقعیت که تهیه اطلاعات قابل اتکاء زمان می برداینجا یک انتخاب بین بموقع بودن وقابلیت اتکاء بوجود می آید.قوانین اوراق بهادار در بیشتر کشورها باعلم به این مسئله،باتوجه به اینکه آنها بر روی انتشار اطلاعات مالی توسط شرکتهای عمومی محدودیت های زمانی اعمال می کنند اما زمان کافی برای تهیه اطلاعات قابل اتکاء رادر اختیار شرکتها قرار می دهند.علرغم اهمیت قائل شده برای بموقع بودن توسط هم تدوین کنندگان استاندارد وهم تنظیم کنندگان قوانین اوراق بهادار در سرتاسر جهان، اینجا تحقیقات نسبتا کمی برروی این مشخصه صورت گرفته است.
1-2)اهمیت موضوع
تنها دردسترس بودن اطلاعات مالی مربوط برای تصمیم گیری استفاده کنندگان،کافی نیست، بلکه اطلاعاتی را که استفاده کنندگان بکار می برند باید از نظر ماهیت جاری بوده و مربوط به دوره های گذشته نباشد یعنی اطلاعاتی که سرمایه گذاران واعتباردهندگان بکار می برند باید در زمان تصمیم گیری ایشان جاری باشد البته این ویژگی در مفهوم رمربوط بودن نیز مستتر است.اما به هنگام انتشار صورتهای مالی باید به عنوان یک محدودیت مهم برای آن تاکید کرد.جمع آوری و تلخیص اطلاعات حسابداری و انتشار آن باید تا حد امکان سریع انجام شده تا اطمینان حاصل گردد که اطلاعات جاری در اختیار استفاده کنندگان قرار می گیرد.این موضوع حاوی این نکته است که صورتهای مالی باید در دوره های زمانی متناوبی ارائه شده تا تغییرات در وضعیت واحد تجاری که به نوبه خود ممکن است بر تصمیمات استفاده کنندگان اثر بگذارد،آشکار گردد.
بموقع بودن یک مشخصه مهمی از اطلاعات حسابداری می باشد.اطلاعات کهنه استفاده کمی برای شرکای بازار در فرایند تصمیم گیری جهت سرمایه گذاری دارد.در بعضی موارد برخی سرمایه گذاران خصوصا سرمایه گذاران بین المللی علاقه مندند که شمایی از گزارشگری بموقع شرکتهای پذیرفته شده در بورس راجهت سرمایه گذاری در این بازارها مشاهده نمایند.بموقع بودن انتشار اطلاعات می تواند در سطح عدم اطمینان مرتبط با تصمیمات مبتنی براطلاعات گزارش شده اثر بگذارد.بطور تحلیلی نشان داده شده است که بموقع بودن می تواند بر انتخاب اعمال تصمیم گیرندگان و بازده مورد انتظارشان اثر بگذارد (فتام1972) .اگر چه مطالعات تجربی اخیر پیشنهاد میکند که بموقع بودن با اطلاعات استفاده شده بوسیله بازار برای قیمت گذاری اوراق بهادار مرتبط است.برای مثال،پیدا شده که اعلامیه های سود با تاخیر(دیر)با بازرده های غیرنرمال (منفی) بیشتراز اعلامیه های بدون تاخیر (زود) مرتبط هستند. (چمیرز و پن من (1984)،گبولی و پالمن (1982) و کراس و اسچردر (1987)).
1-3 )تعریف مساله و بیان اصلی سوالهای تحقیق
چندین مطالعه،کارایی اطلاعاتی بازارهای سهام نو ظهور را تحقیق و بررسی کرده اند و در اکثر موارد محققان مجذوب اثر انتشار اطلاعات برروی قیمت اوراق بهادار معامله شده در بازارهای سهام نوظهور شده بودند و نه بموقع بودن اطلاعات و عواملی که بر گزارشگری بموقع اثر می گذارد.جهت توسعه درک و فهم این مطلب که آیا اطلاعات صادر شده در بازارهای سرمایه(بورس اوراق بهادار ) بموقع هستند ویا به عبارتی گزارشات مالی سالانه اعم از صورتهای مالی سالیانه و گزارش حسابرس بموقع به بورس ارائه می شوند و تشخیص اینکه چه عواملی رفتار گزارشگری مالی را تحت تاثیر قرار می دهد،تحقیق مزبور صورت گرفته است.
تحقیق حاضر در پی پاسخ به سوالات زیر می باشد:
1-آیا بین اندازه شرکت و ارائه بموقع گزارشات به بورس اوراق بهادار رابطه ای وجود دارد

؟
2-آیا بین سودآوری شرکت و ارائه بموقع گزارشات به بورس اوراق بهادار رابطه ای وجود دارد؟
3-آیا بین نسبت اهرمی شرکت و ارائه بموقع گزارشات به بورس اوراق بهادار رابطه ای وجود دارد؟
4- آیا بین عمر شرکت وارائه و بموقع گزارشات به بورس اوراق بهادار رابطه ای وجود دارد؟
5-آیا بین نزدیکی پایان سال مالی شرکت به فصل شلوغ حسابرسی وارائه و بموقع گزارشات به بورس اوراق بهادار رابطه ای وجود دارد.
1-4 )سابقه وضرورت انجام تحقیق
ادبیات برروی بموقع گزارشگری مالی سالیانه شرکت دو نوع است.اولین نوع به اثرگزارشگری بموقع برروی تغییر پذیری بازده سهام مربوط می شود(چمبرزوپن من 1984 ).نوع دوم اساسا الگوی تاخیر گزارشگری و عوامل موثر برگزارشگری بموقع مربوط می شود(دایر و مچاق 1975 ).
فقط ادبیات مورد دوم اینجا می شود:زیرا مطالعه متعلق به آن گروه می باشد.از آنجایی که تحقیقی جهت بررسی عوامل موثر بربموقع بودن گزارشگری مالی سالیانه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران صورت نپذیرفته است انجام این تحقیق ضرروری به نظر می رسد.
1-5 )فرضیه های تحقیق
در این تحقیق برای پاسخ به سوالات مطرح شده در بخش تعریف مسئله پنج فرضیه به شرح زیر مورد آزمون قرار می گیرند.
1-فاصله زمانی بین تاریخ پایان سال مالی شرکت و ارائه گزارشات مالی سالیانه به بورس تابعی نزولی از اندازه شرکت است.
2- فاصله زمانی بین تاریخ پایان سال مالی شرکت شرکت و ارائه گزارشات مالی سالیانه به بورس تابعی نزولی از سودآوری شرکت است.
3-فاصله زمانی بین تاریخ پایان سال مالی شرکت شرکت و ارائه گزارشات مالی سالیانه به بورس تابعی از نسبت اهرمیش است.
4- فاصله زمانی بین تاریخ پایان سال مالی شرکت شرکت و ارائه گزارشات مالی سالیانه به بورس تابعی نزولی از عمرش است.

5- فاصله زمانی بین تاریخ پایان سال مالی شرکت شرکت و ارائه گزارشات مالی سالیانه به بورس تابعی صعودی از نزدیکی پایان سال مالیش به فصل شلوغ حسابرسی در ایران است.
1-6 )اهداف تحقیق
در جهت تامین این هدف که با صدور و انتشار فوری اطلاعاتی که ممکن است بطور با اهمیتی برفعالیتها وقیمتهای بازار اثر بگذارد،می توان بازار بورس را به یک بازار کارآمد وکارآ نزدیک کرد(یکی از مهمترین شرایط بازار کارآ این است که درآن بازار،اطلاعات بموقع وبه سهولت در اختیار همه استفاده کنندگان قرار گیرد).شناسایی و گزارش عواملی که ارائه بموقع گزارشات مالی سالیانه به بورس اوراق بهادار را تحت تاثیر قرار می دهند و درک میزان اثر گذاری این عوامل بربموقع بودن گزارشگری مالی شرکتها،وهمچنین تشخیص نوع رابطه این عوامل با گزارشگری بموقع ضروری می باشد.
1-7 )کاربردهای تحقیق
گزارشگری بموقع به عملکرد موثر وفوری بازارهای بورس در قیمت گذاری اوراق بهادار و ارزیابی وظایفشان کمک می کند.گزارشگری بموقع به کاهش سطح معاملات براساس اطلاعات محرمانه وشایعات وفاش کردن اطلاعات کمک می کند.در نتیجه بیشتر بازارهای بورس دنیا که بازار بورس تهران را نیز شامل می شود،از شرکتهای پذیرفته شده شان می خواهند که گزارشات مالی حسابرسی شده شان را فورا به این بازارها ارسال دارند.بدین ترتیب عواملی راکه بربموقع بودن گزارشگری تاثیر می گذارد در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته اند تا به شرکتها در ارزیابی عوامل موفقیت گزارشگری بموقع وهمچنین به قیمت گذاری موثر سهام مورد مبادله دراین بازار کمک نماید.استفاده کنندگان از نتیجه این تحقیق شامل گروه های زیر خواهند بود:
-1 سرمایه گذاران بخش خصوصی،مردمی و دولت
2- سهامداران شرکتهای پذیرفته شده دربورس اوراق بهادار تهران
3- مدیران شرکتها
4- موسسات مالی واعتباری وسرمایه گذاری
5- متخصصین و تحلیلگران مالی
6- محققان و دانشجویان مدیریت مالی،حسابداریریالاقتصاد وبازرگانی