نگرانی درباره نوسانات قیمت سهام

مهم­ترین عامل برتری یک سهم، میزان سودآوری آن است. از آنجا که در اغلب تصمیم ­گیری­ها برای سرمایه ­گذاری، براساس روابط میان ریسک و بازده صورت می­گیرند و یک سرمایه­گذار همواره، به دو فاکتور ریسک و بازده در تجزیه و تحلیل و مدیریت سبد سرمایه ­گذاری­های خود توجه می­ کند، هر چه میزان انحراف سودآوری سال­های گذشته و یا سودهای احتمالی دوره­ های آتی نسبت به میانگین سود یا سود مورد انتظار بیشتر باشد، ریسک سهم، بالاتر و در مقابل، ارزش آن کمتر خواهد بود(اسپارا و تیکنن، 2011).

د) بی­ثباتی نقض قوانین و مقررات در کشور

دولت در جایگاه یک ناظر و سیاست­گذار کلان نقش بسیاری در بازار سرمایه دارد و یکی از وظایف آن، ارائه برنامه­ای است که بتواند به بازار سرمایه رونق بخشد. به طور کلی تکثر مراکز قدرت و             تصمیم ­گیری، ابهام نقش و رابطه­ای این مراکز با یکدیگر، تداخل قوای سه­گانه کشور، شفاف نبودن قوانین و وجود برداشت­های متفاوت و متناقض از آنها، وجود قوانین نامناسب و دست و پاگیر، نبود آزادی­های اقتصادی و بی­ثباتی دولت موجب می­شوند ریسک سیستماتیک افزایش و در نتیجه، سرمایه ­گذاری به شدت کاهش یابد.

1. تخصیص سرمایه

عبارت است از بخشی از سرمایه هر سرمایه­گذار که در دارایی­ های خاصی سرمایه ­گذاری می شود(وانگ و همکاران، 2011).

2-4-5-2- ویژگی­های بازار سرمایه

عمده این ویژگی­ها که بر تصمیم سهامداران تأثیر می­گذارد عبارت است از:

الف) بازده مورد انتظار

واضح است که قیمت سهام هر روز دارای نوسان است و این نوسانات مدام می‌تواند ریسک را تغییر دهد، به عبارتی اگر اطلاعات ما بر مبنای قیمت روزانه یک سهم باشد طبعاً تغییرات روزانه نیز بر این ریسک مؤثر خواهد بود، حال اگر اطلاعاتمان را بر مبنای بازده هفتگی یک سهم تنظیم کنیم، این بار نوسانات روزانه تأثیر کمتری بر ریسک مورد بررسی ما خواهد داشت و بالطبع هرچه این دامنه را بزرگتر نماییم، خواهیم توانست تا نوسانات کوچکتر را از معادلات حذف و ثبات بیشتری به روند تغییرات ببخشیم. اما باید توجه داشت که هرگز نمی‌توان دامنه این نوسانات را به صفر تقلیل داد، اما می‌توان هیجانات لحظه‌ای را از تصمیم‌گیری‌ها خارج ساخت. براساس تحقیقات انجام شده توسط متخصصین علوم آماری همیشه اطلاعات عددی دارای ارتباط منطقی با میانگین هستند، به نحوی که کلیه داده‌ها به سمت میانگین خود تمایل داشته و هر چه این اطلاعات بیشتر باشد، انتظارات در خصوص تمایل داده‌ها به سمت میانگین بیشتر خواهد گردید. در نتیجه می‌توان اظهار داشت که همیشه احتمال تحقق میانگین بازده گذشته بسیار بیشتر از هر بازده دیگر خواهد بود. به کارگیری بازده انتظاری از آن جهت دارای اهمیت است که ممکن است چند شرکت دارای میانگین بازده برابری در طی یک دوره زمانی باشند، در حالی که روند تغییرات بازده آنها کاملاً متفاوت باشد. بنابراین لازم است که تأثیرات متقابل بازار و سهم (ضریب بتا) نیز لحاظ گردد و در واقع اینجاست که نیاز به محاسبه بازده مورد انتظار احساس خواهد شد. بازده مورد انتظار از طریق رابطه ذیل محاسبه می‌شود:

که در آن :

r = بازده خواسته شده

K_m = بازده بازار

R_f = بازده بدون ریسک (بازده اوراق قرضه و سپرده نزد بانک‌های دولتی از نمونه‌های بارز آن هستند). بدین ترتیب خواهیم دید فرمول کلی بازده مورد انتظار به صورت زیر خواهد بود (تهرانی و خوشنود، 1384):

ب) اطلاعات عملکرد گذشته

تصمیم ­گیری سریع و صحیح مستلزم وجود اطلاعات کافی، منظم و شفاف است. هر چه اطلاعات دوره­ای شرکت، منظم­تر و شفاف­تر منتشر شوند، اثر آن در قیمت سریع­تر بوده، سهم مناسب­تری از نقد شوندگی خرید و فروش سهام را خواهد داشت و به تبع آن، ریسک سرمایه ­گذاری در سهام کاهش می­یابد. بالطبع قبل از هرگونه سرمایه ­گذاری لازم است شناختی کلی در مورد صنایع موجود برای فعالیت به دست آید؛ چرا که فعالیت، در صنعتی که مزیت نسبی دارد، یقیناً بازده­ای بالاتر از سایر صنایع خواهد داشت. پارامترهای تأثیرگذار بر انتخاب صنایع دارای مزیتی نسبی را می­توان به شرح ذیل طبقه بندی نمود:

1- نرخ بازده گذشته (بازده تاریخی)

بازده در مجموع منافعی است که شرکت، در مقاطع مشخص، عاید سهامدارن خود نموده است که از آن جمله می­توان به سود هر سهم، منافع ناشی از افزایش قیمت سهام که مساوی تفاوت ارزش روز نسبت به قیمت پایه­ای آن اشاره کرد. کاملاً روشن است که وجود یک روند قابل تشخیص و اعتماد در بازده­های تاریخی، تا حدود بسیاری می ­تواند در انتخاب سهام مناسب تأثیرگذار باشد.

2- درجه نقدشوندگی سهام در گذشته

درجه نقدشوندگی یک ورقه سهام به معنای امکان فروش سریع آن است. هر چه بتوان سهامی را سریع­تر و با هزینه کمتری فروخت، قابلیت نقدشوندگی آن بیشتر است. اوراق بهاداری که به طور روزانه و به دفعات متعدد معامله می­شوند، نسبت به اوراق بهاداری که با تعداد کم یا در دفعات کم معامله می­شوند،  قابلیت نقدشوندگی بیشتر و در نتیجه ریسک کمتری دارند. قابلیت نقدشوندگی یک ورقه سهام، تا حدود بسیاری به تعداد سهام در دست عموم آن بستگی دارد. هر چه تعداد سهامی که در دست عموم قرار دارد، بیشتر باشد، حجم معاملات و سرعت گردش معاملات افزایش یافته، بازار قیمت منصفانه­تری برای آن پیدا می­ کند. و هر چه تعداد سهام در دست عموم کمتر باشد، رکود بیشتری برای معاملات سهام حاکم شده، در صورت معامله، قیمت­ها شکلی یک طرفه (صعودی یا نزولی) خواهند داشت(گوپا و جیتندرانتان، 20112).

3- ثبات نسبی سودآوری سهام در گذشته

استناد به سود سالانه هر سهم، لزوماً مبنای صحیحی برای ارزیابی سهام نیست؛ زیرا ممکن است سود سال بعد، بسیار کمتر از آن باشد. معیار مهم دیگری که هنگام استفاده از نسبت بازده جاری سهام باید مدنظر داشت، ثبات سودآوری هر سهم است. همانطور که در بحث ریسک اشاره شد، هر چه میزان انحراف سودآوری سال­های گذشته و یا سودهای احتمالی دوره­ های آتی، نسبت به میانگین سود یا سود مورد انتظار بیشتر باشد، ریسک سهم، بالاتر و در مقابل، ارزش آن کمتر خواهد بود.

- Gupta & Jithendranathan