امروزه هزینه های بسیاری صرف تولید و ترمیم روسازی های آسفالت گرم می شود. مطابق آمار به دست آمده هزینه های سالانه تولید قیر و آسفالت در کشور حدوداً 2500 میلیارد تومان می باشد که این مبلغ، حدود 15 درصد بودجه عمرانی کشور را به خود اختصاص داده است. بعلاوه، متوسط عمر روسازی در کشور ایران 3 الی 4 سال می باشد، در حالی که در سایر کشورها این عمر، تقریباً 9 الی 10 سال است. کوتاهی عمر روسازی راه های ایران سالانه در حدود 1500 میلیارد تومان هزینه به کشور تحمیل نموده است. آمار فوق حاکی تولید انبوه قیر و آسفالت در سطح کشور می باشد و با وجود انجام نظارت و بازرسی از تولید و اجرای روسازی، درصد قابل توجهی از هزینه های تولید آنها صرف تعمیر و بازسازی روسازی راه ها شده است. در نتیجه نظارت و بازرسی بر مراحل تولید و اجرای آسفالت در سطح کلان، جهت کسب کیفیت مطلوب چندان کافی نبوده و فقدان فرایندهایی جهت کنترل و تضمین کیفیت آسفالت روسازی ها، به روشنی دیده می شود.
فرایند کنترل و تضمین کیفیت روسازی از جمله اقدامات پیشگیرانه جهت جلوگیری از اضمحلال روسازی بازه زمانی عمر آن است. این فرایند شامل سه بخش اصلی کنترل کیفیت، پذیرش محصول و بازبینی و تاییدهای نهایی می شود. نمونه گیری، آزمایش و بازرسی از جمله نیازات اولیه بخش های مختلف این فرایند می باشد.
روش های آماری ابزاری مفید و موثر جهت بررسی سطوح کیفی محصولات و ارزیابی آنها در دوره زمانی مشخص می باشند. این روشها به نام کنترل کیفیت آماری شناخته شده و با نمونه گیری از محصول و استفاده از اطلاعات به دست آمده، ارزیابی و کنترل انجام و اصلاح فرایند ساخت آسفالت امکان پذیر است.
فصل اول
تعریف مسئله
1-1- تعریف کلی مسئله
توجه به نحوه تامین مصالح و مواد با مشخصات مورد نیاز، ساخت و اجرای آسفالت در جهت کاهش هزینه ها و همچنین کارکرد مناسب در طول دوره عمر روسازی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
حمل و نقل جاده ای در ایران در جهت حمل و نقل کالا و مسافر نقش اول را در میان سایر مدهای حمل و نقل داراست. در واقع شبکه راه ها بستر این نوع حمل و نقل محسوب می شوند. اما سوال اصلی آنست که آیا این بستر مهم حمل و نقل در طول چرخه عمر خود از کیفیت سرویس دهی مورد انتظار برخوردار است؟ بررسی ها و بازرسی های انجام شده از سطوح روسازی های اجرا شده نشانگر این موضوع است که عمده روسازی های ساخته شده تا به امروز سرویس دهی مورد انتظار را برآورده ننموده اند. در نتیجه شناخت مشکلات روسازی های اجرا شده و در نظر گرفتن یک طرح کنترل کیفیت مناسب (QCP, Quality Control Plan) و در ادامه آن یک طرح تضمین کننده کیفیت کار پیمانکار (در هنگام ساخت و پخش لایه های آسفالتی) برای افزایش طول عمر و بازدهی مناسب آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
2-1- نیاز به مطالعه در مورد مسئله
با توجه به طول عمر سرویس دهی پایین روسازی های آسفالتی در داخل کشور در مقایسه با کشورهای پیشرفته نیاز تمرکز بر روی گسترش روش های مدیریت و نگهداری راه بیش از پیش احساس می گردد. مطالعات گذشته به منظور مقایسه روش های پیشگیرانه بروز خرابی های روسازی مانند کنترل و تضمین کیفیت آن و روش های درمانی نشان دهنده مزیت روش های پیشگیرانه نسبت به روش های ترمیم روسازی راه می باشد. لذا ضرورت مطالعه و تحقیق در خصوص ارائه یک طرح کنترل و تضمین کیفیت آسفالت گرم به منظور حل برخی از قسمت های مسئله مطرح شده قابل قبول می باشد.