احساسات و افکاری است كه می تواند تغییر دهنده رفتار او در شرایط گوناگون و در جهات مثبت یا منفی باشد. این تصویر ذهنی می تواند تحت تأثیر عواملی چون

رشد جسمانی، تعامالت فرد با محیط اجتماعی، سوانح، آسیب و جراحات بدنی قرار گیرد و نگرانی از تصویر بدنی را در فرد ایجاد كند )سوگار¹، .)2003

دامنه تصویر بدنی و نگرانی از آن تا به آنجا گسترش یافته است كه مشغله ذهنی بسیاری از افراد، به ویژه جوانان گردیده و روزانه زمان و هزینه زیادی صرف تفکر و تغییرات ظاهری در بدن می شود )گرین و پریثارد²، .)2003 این امر به گونه ای است كه این افراد ساعت ها در مورد تصویر بدنی خود فکر می كنند و با تغییر در آرایش و پوشیدن لباس های متنوع و قرار گرفتن در وضعیت های خاص سعی در پوشاندن نقائص ظاهری خود دارند كه بیشتر زائیده تصور ذهنی آنان از بدنشان است. به نظر می رسد رضایت از تصویر بدنی در بین جوانان، مستلزم رضایت از پنج عامل بدنی باشد. این عوامل عبارتند از: تناسب اندام، زیبایی ظاهری، سالمت بدنی، پاكیزگی و بهداشت و زیبائی پوست و مو و توانایی كنترل وزن )پاشا، نادری و اكبری، .)1387

1 . Sugar 2 . Green & Prithard

3

نارضایتی از این تصویر بدنی می تواند پیامدهایی چون اضطراب، افسردگی، انزوای اجتماعی، اختالالت روانی، تضعیف خودپنداره و عزت نفس را در پی داشته باشد. از نظر مات و المسدن)2004( ¹ تصویر بدنی به عنوان یک ساختار چند بعدی قابل تغییر است.

در این فصل به مباحثی مانند: بیان مسئله، اهمیت و ضرورت انجام پژوهش، اهداف پژوهش، فرضیه های پژوهش، تعاریف واژه ها و اصطالحات، محدوده های پژوهش و سرانجام نیز متغیرهای پژوهش پرداخته خواهد شد.

-2-1 بیان مسأله

پذیرش اجتماعی به طور تنگاتنگ با خود نمایشگری )فرایندی كه به واسطه آن فرد به منظور نظارت و كنترل تأثیر سایرین روی خود تالش میكند(، مرتبط است. بهگونهای كه هر قدر این نگرانی از خود نمایشگری بیشتر باشد، به احتمال بیشتری فرد از راهبردهای محافظت از احساس خود یا بهزیستی استفاده میكند. این راهبردها میتواند به طور وسیع برای محافظت ازمن یا ارتقاء من به كار گرفته شوند. یعنی رفتارهایی كه برای ایجاد تصویری مطلوب طراحی شده و كنشوری آنها بهبود بدن و تصویری متناسب از خود است)آگاه هریس، جان بزرگی و گلچین، .)1391

از آنجا كه امروزه داشتن ظاهری مناسب در فرهنگ و جوامع غربی و شرقی رواج یافته است )اكلوند وبیانکوف²،.)2000 پژوهشها نشان میدهند كه بسیاری از افراد به ویژه زنان برای

. Mott & Lumsden . Eklund & Bianco

4

دستیابی به ظاهرمتناسب وكاهش وزن از رفتارهای غذا خوردن استفاده میكنند )فورمن هافمن¹، .)2004

در واقع چاقی و اضافه وزن یک بیماری و ناهنجاری با اهمیت اجتماعی و اقتصادی است. این امر در اثر عدم تعادل انرژی در طی یک دوره ی زمانی است. علت این عدم تعادل انرژی كه در نهایت منجر به چاقی و اضافه وزن می شود، تركیبی از چند عامل مختلف است و می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد )پتکووا² و همکاران، .)2014

چاقی عامل مهمی در افزایش مشکالت روانشناختی است. برای مثال استورچ³ و همکاران )2007( در مطالعه ی خود بیان كرده اند كه مسخره شدن توسط دوستان به خاطر چاقی به شکل مثبت و معناداری با عالیم درونی شده و برونی شده ای كه توسط والدین گزارش شده است، ارتباط دارد. با توجه به اهمیت بحث چاقی و تأثیراتی كه می تواند بر رفتارهای روانشناختی افراد داشته باشد، می توان این مسئله را از مسائل حائز اهمیت در پژوهش های روانشناسی دانست، چرا كه عوامل مختلف روانشناسی از جمله اضطراب⁴، افسردگی⁵، خشم⁶،

خودپنداره⁷ و خودناتوان⁸ سازی می توانند بر رفتار خوردن و شاخص توده بدنی در افراد تأثیرگذار بوده و آن را تحت تأثیر قرار دهند. در ادامه به شرح مختصری در زمینه مفاهیم هر كدام از این مشکالت روانشناختی می پردازیم.

. Forman Hofman

2. Petkova 3. Storch . Anxiety

. Depression . Anger . self-concept . self-handicapping

5

اضطراب یک احساس منتشر بسیار ناخوشایند است كه اغلب با عالئم دستگاه اتونوم )مثل اسهال، احساس سرگیجه و سبکی در سر، تعریق مفرط، تشدید رفلکس ها و غیره( همراه می شود )احمدی و همکاران، .)1392 از سوی دیگر افسردگی اختاللی است كه با كاهش انرژی و عالقه، احساس گناه، اشکال در تمركز، بی اشتهائی و افکار مرگ و خودكشی مشخص می شود و با تغییر در سطح فعالیت، توانائی های شناختی، تکلم، وضعیت خواب، اشتها و سایر ریتم های بیولوژیک همراه است. افسردگی منجر به اختالل در عملکرد شغلی، روابط اجتماعی و بین فردی می شود )ایلدرآبادی و همکاران، .)1383

خشم هیجان خطرناكی است، زیرا در پی تخریب و از بین بردن آن چیزی یا كسی است كه سازوكار آن را مانعی بر سر راه خود می داند. افزایش فشار خون و ضربان قلب و تحریکات بدنی ناشی از خشم ممکن است برای فرد خطرناک باشد. خشم اگر هم ابراز نشود و درون ریز شود، خصومت را در درون فرد افزایش می دهد و به عملکرد او در موقعیت های بین فردی و اجتماعی و سازگاری با دیگران، دستیابی به اهداف، زندگی خانوادگی و موقعیت های شغلی آسیب می زند )هاشمیان، شفیع آبادی و سودانی، .)1387

مفهوم خودپنداره، یک مفهوم چند بعدی است كه اشاره به ادراک فرد از خود در رابطه با ویژگی هایی مانند: تحصیالت، نقش های جنسی و جنسیتی، وضعیت ظاهر جسمانی و موارد دیگر دارد. مفهوم خودپنداره با مفهوم عزت نفس و احساس خشنودی از زندگی ارتباط نزدیکی دارد )رئیسون و همکاران، .)1393

خودناتوان سازی فرایندی را توصیف می كند كه عزت نفس فرد را در مواجهه با خطرات بالقوه حفظ می كند. از نظر برگالس و جونز)1978( ¹ خودناتوان سازی شامل هر فعالیت یا مجموعه ای از عملکردهاست كه فرد آن ها را به كار می گیرد تا فرصت ها را برای خارجی جلوه دادن شکست افزایش دهد و یا بهانه و عذری برای شکست خود فراهم نموده و موفقیت را به عوامل درونی نسبت دهد )فاتحی زاده و همکاران، .)1387

با توجه به مسائل مطرح شده و اهمیت اختالل خوردن و شاخص توده بدنی ²)BMI( از جمله مسائل و مشکالت روانشناختی، پژوهش حاضر به دنبال پاسخ گویی به این سئوال است كه نقش متغیرهای اضطراب، افسردگی، خشم، خودپنداره و خود ناتوان سازی بر اختالل خوردن و شاخص توده بدنی )BMI( چیست؟

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)