1-1- تعریف منابع تولید پراکنده
تولید پراکنده انرژی مفهوم یا اصطلاح جدیدی نیست. از نخستین روزهایی که بشر برای رفع نیازمندیهای خود به اشکال مختلف انرژی نیازمند شد، تولید پراکنده انرژی شکل گرفت. قبل از آنکه انرژی الکتریکی جایگزین صورتهای دیگر انرژی نظیر حرارت، روشنایی و انرژی مکانیکی شود عملاً تمام انرژی در نزدیکی محل مصرف تولید میشد. اما امروزه کشورهای مختلف و نیز مؤسسات گوناگون، تعاریف مختلفی برای اصطلاح تولید پراکنده ارائه داده اند . عموماً تولید پراکنده به تولید نیروگاه های کوچک از چندکیلووات تا چند مگاوات، که در نزدیکی محل مصرف صورت میگیرد اطلاق می گردد. برخی کشورها، تولید پراکنده – را بر اساس سطح ولتاژ تعریف نموده اند . تعاریف برخی از مؤسسات معتبر و بعضی کشورها در جدول (1-1) ذکر شده است. در ایران میتوان تولید پراکنده را به صورت زیر تعریف نمود:
کلیه منابع تولید که به شبکه توزیع ( 20 کیلوولت و پایین تر ) توسط شرکت برق و یا مشترکین (جهت تأمین نیازهای انرژی آن ها) متصل شده اند و مورد استفاده قرار می گیرند، تولید پراکنده گویند.
با گسترش روزافزون مصرف برق در جهان و نیز حرکت کشورها به سمت آزادسازی بازارها ی برق، کاربرد نیروگاه های تولید پراکنده رشد بسیاری داشته است . از ابتدای دهه 1990 استفاده از تولید پراکنده سالانه با رشدی در حدود 7 درصد مواجه بوده است.
تولید پراکنده در ایالات متحده و اروپا به عنوان یک راه حل ممکنِ فنی -اقتصادی، برای تولید کنندگان و نیز مصر ف کنندگان شناخته شده است و در اکثر کشورها، تولید پراکنده در حدود 10 درصد از ظرفیت نصب شده تولید انرژی الکتریکی را شامل می شود . لازم به ذکر است در کشورهایی مانند هلند و دانمارك این مقدار به بیش از 30 الی 40 درصد ظرفیت نصب شده تولید می رسد. در استرالیا پیش بینی  میشود تا سال 2010 ، حدود 78 درصد برق این کشور از این راه تولید گردد.
مطالعه دیگری نشان می دهد تولید انرژی از منابع تجدیدپذیر در اروپا از میزان 9,13 % در سال 2001 به حدود 32 % در سال 2010 افزایش می یابد. بر طبق مطالعات دیگر پیش بینی می شودکل ظرفیت تولید پراکنده جهان از 20 گیگاوات در سال 2001 به حدود 300 گیگاوات در سال 2010 خواهد رسید.
1-2- دلایل رویکرد به تولیدات پراکنده
IEA (2002) پنج عامل اساسی را در رابطه با رویکرد مجدد به تولید پراکنده مؤثر میداند:
– پیشرفت تکنولوژی های تولید پراکنده

– محدودیت در ساختن خطوط انتقال جدید
– افزایش تقاضای مصرف کنندگان جهت تهیه برق با قابلیت اطمینان بالا
– آزادسازی (تجدید ساختار) بازار برق
– نگرانیهای زیست محیطی
باید توجه داشت بسیاری از مراجع، دو دلیل آخر یعنی آزادسازی بازارهای برق و نگرانی های محیط زیست را به عنوان دلایل اصلی اقبال مجدد تولید پراکنده برمیشمارند.
عدهای نیز براین گمانند که پیشرفت های وسیع در تکنولوژی تولید پراکنده نظیر رشد راندمان، پیشرفت در تکنولوژی اتوماسیون و کنترل از راه دور و حفاظت و همچنین مسائل محیط زیست در این امر نقش اساسی تری دارند.
از جمله انگیزه های استفاده از نیروگاه های تولید پراکنده به جای استفاده از نیروگاه های بزرگ و متمرکز موارد ذیل میباشند:
– تلفات کمتر به نسبت نیروگاه های بزرگ
– جاگذاری و نصب آسانتر
– بهبود قابلیت اطمینان و امکان دسترسی بیشتر و بهتر
– جاگذاری در نزدیکی محل مصرف که این ا مر باعث کاهش هزینه توزیع و انتقال و تلفات ناشی از آنها میگردد.
– کاهش هزینه سرمایه گذاری اولیه
در هر حال هر یک از عوامل ذکر شده فوق به نوعی می تواند موجبات رونق مجدد تولید پراکنده در صنعت برق کشورها را فراهم کند.