ایزوتوپها (از یونانی Ισότοπο =، جا هم ، ) اتمهایی هستند که عدد اتمی (Z) یکسان و عدد جرمی (A)
متفاوتی دارند. عدد اتمی بیانگر تعداد پروتونهای هسته اتم است. بنابراین ایزوتوپهای یک عنصر، تعداد
پروتونهای مساوی دارند. اختلاف در جرم اتمی ایزوتوپها از اختلاف تعداد نوترونهای موجود در هسته
آنها ناشی میشود .
برای نشان دادن ایزوتوپهای یک عنصر، ابتدا نام آن عنصر، سپس یک خط فاصله (-) و در آخر جرم
اتمی آن ایزوتوپ نوشته میشود. مثلاً هیدروژن دارای سه ایزوتوپ هیدروژن-1 (پروتون)، هیدروژن- 2
(دوتریوم) و هیدروژن- 3 (تریتیوم) است که هسته آنها به ترتیب حاوی 1 ،0 و 2 نوترون است. یا ایزوتوپ
U نمایش میدهند. روش دیگر، نوشتن جرم اتمی ایزوتوپ در قسمت بالا و 235 اورانیوم ٢٣۵ را به صورت
U که برای نمایش همان ایزوتوپ اورانیوم ٢٣۵ است. 235 سمت چپ نماد شیمیایی عنصر است مانند
از آنجا که ایزوتوپهای یک عنصر ساختار الکترونی مشابهی دارند، بنابراین ویژگیهای شیمیایی آنها نیز
یکسان است، اما ویژگیهای هستهای آنها متفاوت است. اگر نسبت تعداد نوترونهای موجود در یک
ایزوتوپ به پروتونهای آن خیلی کم یا خیلی زیاد باشد، هسته تمایل به متلاشی شدن پیدا میکند . هدف
از بررسیهای ایزوتوپی پایدار و نحوهء تفکیک آنها در محیطهای مختلف معدنی, تعیین و تفسیر دمای
محیط است و . در فارسی واژه های «همجا» «و هم مکان» در برابر واژه ایزوتوپ پیشنهاد شده است.
ویژگیهای عمومی ایزوتوپها
ایزوتوپها اتمهایی هستند که هسته آنها تعداد پروتون مساوی اما تعداد نوترون متفاوتی دارد. واژه
«ایزوتوپ» ریشه یونانی (به مفهوم جاهای همانند) دارد و نشان میدهد که ایزوتوپها یک عنصر در جدول
تناوبی موقعیت یکسانی را اشغال می کنند.
m ایزوتوپها را می توان به صورت
Cu نشان داد که در آن m نمایانگر عدد جرمی (یعنی مجموع n E 65
6 C ایزوتوپ 12 تعداد پروتونها و نوترون ها در هسته) و n نمایانگر عدد اتمی عنصر E است.برای مثال
کربن است که دارای شش پروتون و شش نوترون در هسته می باشد. وزن اتمی عناصر طبیعی همان
میانگین وزن ایزوتوپهای گوناگون آنهاست.
ایزوتوپها را میتوان به دو نوع اساسی پایدار و ناپایدار (پرتوزا) تقسیم کرد. حدود 300 ایزوتوپ پایدار
وجود دارد در حالی که تا کنون، بیش از 1200 ایزوتوپ ناپایدار کشف شده است. صفت « پایدار» نسبی
است و به حدود آشکارسازی زمان واپاشی پرتوزا بستگی دارد. در گستره عدد اتمی H) 1) تا Bi) 83 )
هسته های پایدار تمام جرمها به جز 5 و 8، شناخته شده است نت. ها 21 عنصر را میتوان عنصر خالص
دانست، به این معنی که فقط یک ایزوتوپ پایدار دارند. همه عنصرهای دیگر مخلوطی از دست کم دو
ایزوتوپ هستند. فراوانی نسبی ایزوتوپهای مختلف ممکن است به مقدار چشمگیری تغییر کند. برای مثال
31 ، Cu درصد کل هسته مس را تشکیل می دهند. 69 ، Cu 65 درصد و ایزوتوپ 63 در مس، ایزوتوپ
در هر حال، در بیشتر موارد یک ایزوتوپ چیرگی آشکاری دارد و بقیه ایزوتوپها فقط به مقدار جزئی یافت
می شوند.
قیمت 7000 تومان
—-
پشتیبانی سایت :
* parsavahedi.t@gmail.com
مانند اجرای تونلهای راه آهن زیرزمینی ,تأمین آب ,زه کشی ,نیروگاه زیرزمینی , معادن زیرزمینی , سینه کارها و…. می باشد. اجرای ایمن و بهینه این پروژها مستلزم دانستن خواص فیزیکی و مکانیکی سنگها و نیرویی است که از محیط پیرامون بر سنگها وارد می شود.یکی از راهکارهای مهم جهت پی بردن به این خواص و نیروها انجام آزمایشهای مختلف می باشد که برای این منظور طراحی شده اند. این آزمایشها به دو دسته آزمایشهای برجا وآزمایشگاهی تقسیم می شوند.انجام آزمایشهای برجا با توجه به تأثیر نتایج ضروری به نظر می رسد.از اینرو در این نوشتار سعی شده است حتی المقدور اکثر آزمایشهای برجا که کاربرد بیشتری دارند مورد توجه قرار گیرند.
فصل اول:
آزمایشهای بزرگ مقیاس برجا:
ضرورت انجام آزمایش برجا زمانی مطرح میشود آه تأثیر مقیاس در نتایج اجتنابناپذیر باشد
زیرا این امر در تستهای آزمایشگاهی آوچك مقیاس قابل تعیین نیست. مزیت انجام آزمایشهای
بزرگ مقیاس برجا این است آه تودة سنگ تحت شرایطی آه در محل حاآم بر آنست آزمایش
میشود. اما مشكل این است آه این نوع آزمایش زمانبر و هزینهبردار است این آزمایشها را به
٤ گروه اصلی تقسیم میآنند.
١ـ آزمایشهای فشاری ٢ ـ آزمایشهای برشی ٣ ـ آزمایشهای تعیین قابلیت
تغییرشكل ٤ ـ آزمایشهای ارتعاشی
١ـ١ـ آزمایشهای فشاری:
آزمایشهای فشاری به منظور تعیین ویژگیهای مقاومت و تغییرشكل توده های سنگ یا
ساختمان خاصی چون پایه های معدنی انجام میپذیرد. این آزمایشها باید حتیالمقدور تنش را
آنچنان آه در خلال و بعد از تكمیل ساختمان مورد نظر به وقوع میپیوندد تصویر نمایند. چنانچه
هدف از آزمایش، تعیین مشخصات مقاومت و تغییرشكل پایه های معدنی است قطعاً باید شرایط
بارگذاری همان باشد آه یک پایه واقعی در معدن تحت آن قرار دارد. مهمترین شرایط در این مورد
به قرار زیر است:
١ـ نسبت عرض به ارتفاع نمونه های برجا باید دقیقاً همان نسبت در پایه های واقعی باشد. ٢
ـ وضعیتی مشابه با وضعیت فشار جانبی موجود در فصل مشترك بین دو انتهای پایه معدنی با
لایه های تشكیل دهنده سقف و آف آارگاه باید در نمونه ایجاد شود.
قیمت 5000 تومان
—-
پشتیبانی سایت :
* parsavahedi.t@gmail.com
با پیشرفته شدن جوامع بشری نیاز انسان به مواد معدنی نیز روز به روز بیشتر می شود لزا معادن باید تولید خـود
را بالا ببرند که نتیجه آن کاهش عیار مواد معدنی می باشد که با توجه به این موضوع روش های بهره بـرداری قـدیمی
دیگر مرقون به صرفه نمی باشند لذا کارشناسان در پی پیدا کـردن روشـی بـرای اقتـصادی کـردن اسـتخراج مـواد
معدنی شدند.
یکی از پیشرفته ترین این راه ها استحصال کانی های فلزی با ارزش از طریق لیچینگ می باشد.
روش عملیات لیچینگ به صورت زیر می باشد :
خاکهای معدنی اکسیدی را بر روی سطحی صاف انبار می کنند سـپس بـا پاشـش اسـید سـولفوریک بـر روی آن
باعث حل شدن مس موجود در مواد می شود که به آن PLS میگویند ایـن محلـول در ادامـه راه توسـط سـلولهای
الکترووینینگ تحت تأثیر قرار گرفته که نتیجه آن جدایش الکتریکی مس از محلول می شود که محصول نهـایی بـه
شکل ورقه های نازك مسطحی می باشد.
محلول خالی شده از مس (محلول بازگشتی) را رانیت می نامند که در حـال بازگـشت بـا افـزودن مقـداری اسـید
سولفوریک غلظت آن را به حالت استاندارد می رسانند و دوباره بر روی مواد معدی می پاشند و این عمل را تا خالی
شدن مواد از مس ادامه می دهند
قدمه:
پیشرفت جوامع بشری و به موازات آن افزایش حجم تقاضا برای محصولات صـنعتی ، متخصـصین را بـه اسـتفاده
بهینه از منابع طبیعی و ثروتهای خدادادی ترغیب میکند . ی بر زمینه بهره وری صحیح از صنابع معدنی نشان
می دهد که امروزه استفاده از منابع با عیار پایین و منابعی که از نظر تکنولوژی امکان بهره برداری از آنها مشکل تـر
می باشد ، در دستور کار متخصصین قرار گرفته است . با پیشرفت تکنولوژی و توسـعه کـشورها از نظـر اقتـصادی و
فرهنگی ، مصرف محصولات فلزی شتاب فزاینده ای به خود گرفته است و این امـر صـنایع معـدنی و متـالوژی را بـا
مشکلات عدیده ای روبرو ساخته است .
هیدرومتالوژی در دهه 1950 برای لیچینگ کنسانتره و کانیهای سولفیدی ، لاتریتها، کانیهای تنگستن و ترسیب
مستقیم فلزات از محلول آنها با تکنولوژی هیدروژن تحت فشار مورد استفاده قرار گرفت .
کانیها و کنساتره های سولفیدی معمولاً بـا روشـهای حرارتـی (تـشویه) عمـل آوری میـشود . از جملـه مهمتـرین
مشکلات روش های حرارتی ، آلودگی زیست محیطی در اثر انتشار گازهای دی اکسید گوگرد و اکـسید آرسـنیک مـی
باشد . از جمله محاسن تکنولوژی لیچینگ تبدیل گوگرد موجود در شبکه کانیهای سولفیدی بـه گـوگرد عنـصری و
همچنین رسوب بخش عمده ای از آرسنیک در حین فرایند ، سرعت انحلال بسیار بـالای آن بعلـت کـار در شـرایط
دمایی و فشاری بالا ، اکسیداسیون کامل سولفیدها و در نهایت مناسب ترین فرایند به منظور عمـل آوری کنـسانتره
های مقاوم طلا می باشد.
در سالهای اخیر نیز شاهد پیشرفت شایان توجه آن در صنعت استحصال فلزاتی مانند : طلا ، نیکل ، کبالـت ، روی
، آلومینیوم و مس بوده ایم .
مس
مس اولین و پر مصرف ترین فلزی است که بشر مورد استفاده قرار داده است این فلز را می تـوان در طبیعـت بـه
شکل خالص پیدا کرد و به همراه طلا ، تنها فلزات رنگی طبیعت می باشند .
وزن اتمی مس برابر 63.54 و دارای نقطه ذوب 1083 درجه سانتی گراد و علامت شیمیایی Cu است .
مس در زبـان انگلیـسی ( Copper ) و در فرانـسه ( Cuivte ) و در آلمـانی Kupfer خوانـده مـی شـود . و
همگی از ریشۀ لغت لاتین مس ( Cupruo ) مشتق شده است .
تا کنون در جهان حدود 20 نوع مس تصفیه شده را طبقه بندی کرده اند .
میزان آهن در پوسته جامد زمین 5.8 و آلمومینیوم 8 درصد تخمین زده می شود در حالیکـه میـزان مـس تنهـا
0.005 درصد برآورد گردیده است .
مس در طبیعت :مس در طبیعت به صورت مس خالص، سولفیدی یا اکسیدی موجود است که بیشتر بـه حالـت
کانیهای سولفیدی چون کالکوپیریت، بورنیت و کالکوزیت یافت میشود. مقدار درصـد مـس شـامل 0,5% مـس در
معادن روباز تا 2-1% در معادن زیرزمینی است مس طبیعی در حالت آزاد بهصورت توده های بـزرگ یـا بـه شـکل
ذرات پراکنده در سنگهای آذرین در قشر زمین بوجود آمده است. در واقع این نوع مس در طبیعـت زیـاد نیـست و
فقط در بعضی نقاط دنیا مانند نواحی دریاچهی «سوپریور» در ایـالات متحـدهی آمریکـا، در کـشور بولیـوی، چـین،
شیلی و ایران دیده شده است.
قیمت 8000 تومان
—-
پشتیبانی سایت :
* parsavahedi.t@gmail.com
نقش نفت در دن یای امروز، به عنوان یکی از مهمترین منابع تـام ین کننـده انـرژ ی و انـواع و اقـسام،
محصولات و مواد اول یه مورد نیاز در صنایع و همچنین عامل مهمـ ی در سیاسـت و اقتـصاد کـشورها
است که ا ین امر در بس یار از نقاط جهان به اثبات رس یده است.خصوصیات و ویژگی های مواد نفتی و
کاربرد آنها اکتشاف نفت را به هم ین دلا یل کاربردی مهم کرده اسـت . چـون از نفـت در رو ی زمـ ین
نشانه ا ی وجود ندارد و یا نشانه ها ی اندک ی از آن ممکن است وجود داشته باشد، ما هر روزه شـاهد
پیشرفتهای چشمگیر تکنولوژی در اکتشاف نفت می باشیم.
از روشها ی لازم و متداول و کاربرد ی، برا ی پ یدا کردن نفت حفار ی می باشداما ایـ ن روش بـه دل یـ ل
داشتن هز ینه ها ی ز یاد و همچن ین زمان بری زیاد و مشکلات حفاری، بعد از روش های اولیه اکتـشاف
که همان اکتشاف ساختارها ی متناسب و متحمل برا ی به تله انداختن نفت و برداشت زم ین شناس ی
سطحی می باشد، استفاده می شود.
در اکتشاف سطح ی یکی از روش های استفاده شده در اکتشاف نفـت ژئوف یزیـ ک مـ ی باشـد، مقاومـت
ویژه بالا و خواص الکتروش یمیائی غ یر عاد ی لا یه ها باعث م ی شود تا روش های الکتریکی جواب خوبی
برای تفس یر به ما ندهد . در حال حاظر با پیشرفت تکنیکهای لـرزه شناسـی شـاید بتـوان گفـت کـه
احتمالا بهترین روش برای اکتشاف نفت در حوضه های رسوبی، روش لرزه نگاری می باشد.
نَفت مایع ی غل یظ و افروختن ی به رنگ قهـوه ای سـ یر یـ ا سـبز ت یـ ره اسـت کـه در لا یـ ههـا ی بـالا ئی
بخشهایی از پوسته کره زم ین یافت م یشـود . نفـت شـامل آم یـ زه پیچیـ دهای از هیـ دروکربنهـا ئی
گوناگون است . بیشتر ا ین ه یدروکربنها از زنج یره آلکان هـس تند ولـ ی ممکـن اسـت از د یـ د ظـاهر،
ترکیب یا خلوص تفاوتهای زیادی داشته باشند.
نفت مخلوطی است از هیدروكربن های جامد ،مایع و گاز كه از تجزیه شد ن پیكـر مـرده ی جانـداران
تك سلول ی. كه میلیونها سال پی ش می زیسته اند ، بوجود آمـده اسـت . همچنـ ین نفـت ، آمیختـه ای
است از مواد شیمیا یی آلی، عمدتا از بقایای گیاهان و جانوران خرد و ریزی كه میلیون ها سـال پـیش
در دریا می زیسته اند . شرایط و حالات ویژه و زمان های بسیار دراز لازم بـوده اسـت تـا ایـن بقایـا در
معرض تغییر و تبدیل های پیچیده شیمیایی قرار گیرند و نتیجتا نفت و گاز ایجاد شود.
ریشه واژه نفت در زبان فارسی به طور یقین مشخص نیست. به عقیده زبان شناسـان نفـت از کلمـه
اوستایی ( نپتا ) گرفته شده است که کلدانیان و اعراب آن را از زبان مادی گرفته و ( نفتا ) خوانـده
اند .
پترولیوم (petroleum) واژه ای لاتین هم ارز نفت است که از دو کلمه پترا (petra) بـه مع نـی
سنگ و (oleum) به معنی روغن گرفته شده است.
قیمت 7500 تومان
